Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου 2011

Πράγα - Ροδόλφος Β'

Αν ο Κάρολος Δ’ ήταν ο Πατέρας των Τσέχων τότε σίγουρα ο Ροδόλφος Β’ ήταν το πιο γνήσιο από τα τέκνα του! Ένας από τους πιο γνωστούς βασιλιάδες της Τσεχίας αλλά σίγουρα ο πιο ιδιότροπος από όλους.

Ήταν ένας άνθρωπος με πολλές προσωπικότητες, ελαφρώς παράφρων ώρες – ώρες, εύπιστο κορόιδο για κάθε τσαρλατάνο που του πουλούσε φούμαρα αλλά και υπομονετικός μαικήνας των επιστημών στηρίζοντας τους δύο μεγαλύτερους αστρονόμους της εποχής του, τον Μπράχε και τον Κέπλερ.
Ο Ροδόλφος Β'

Γεννήθηκε το 1552 και σαν να ήθελε η μοίρα του να μας δείξει από την αρχή το ποιόν του, χάρη στην αλλοπρόσαλλη συνήθεια των Αψβούργων να παντρεύουν τα ξαδέρφια μεταξύ τους βρέθηκε και από την πλευρά της μητέρας αλλά και του πατέρα του να είναι εγγονός της Ιωάννας της Τρελής της Ισπανίας. Όταν ήταν 11 χρονών οι γονείς του τον έστειλαν στην Ισπανία στον θείο Φίλιππο Β’. Έμεινε στην ισπανική αυλή για 7 χρόνια και έμαθε όλες τις κακές συνήθειες που μάστιζαν την Ισπανική αυλή, μισαλλοδοξία, ίντριγκες, θρησκευτικός φανατισμός, επίδειξη πλούτου και φυσικά η Ιερά Εξέταση και οι συνεχείς φωτιές της. Όπως ήταν φυσικό σε ένα παιδί που από μικρό ήταν ονειροπόλο και ενδιαφέρονταν κυρίως για τη λογοτεχνία, τις τέχνες και τις επιστήμες αυτή η ατμόσφαιρα της Ισπανικής αυλής μόνο κακό θα μπορούσε να κάνει. Μετά από 8 χρόνια, που επέστρεψε στην οικογένεια του ήταν πλέον σωστός Ισπανός, έχοντας υιοθετήσει αρκετά ήθη και έθιμα της χώρας που μεγάλωσε αλλά οι εμπειρίες του εκεί τον είχαν κάνει πιο μοναχικό, ντροπαλό αλλά και μεγαλομανή απ’ ότι ήταν.

Ανέλαβε λοιπόν τη βασιλεία και έδειξε από την αρχή την τρέλα του. Ο Ροδόλφος είχε μία απίστευτη ψύχωση με τον χρόνο και φοβόταν τον θάνατο. Ήταν μανιώδεις συλλέκτης αλλά όχι ενός συγκεκριμένου είδους, δεν μάζευε ας πούμε ρολόγια, μάζευε τα πάντα! Τα αγαπημένα του ήταν τα φυλακτά από όλο τον κόσμο για να προστατευτεί από τον θάνατο αλλά πέρα από αυτά η συλλογή του περιείχε τα πιο τρελά πράγματα που μπορεί να φανταστεί κανείς. Επίσης, είχε λατρεία στις μινιατούρες, έφερνε τεχνίτες από όλη την Ευρώπη στην Πράγα για να του χαράξουν ό,τι τραβούσε η όρεξη του στις πιο περίεργες επιφάνειες, από μαργαριτάρια και κεχριμπάρι μέχρι τσόφλια καρυδιών, δόντια καρχαρία και πέτρες χολής!

Πορτραίτο του Ροδόλφου από τον
Αρτσιμπόλντο
Ήταν ένας μονάρχης ο οποίος ασχολούνταν κυρίως με τις τέχνες και την επιστήμη. Λίγα μεγάλα έργα έγιναν στην εποχή του αλλά η αλήθεια είναι πως τα μουσεία της Πράγας και της Βιέννης οφείλουν πολλά στη συλλογή του από έργα τέχνης. Ήταν ο άνθρωπος ο οποίος λίγο πολύ διαμόρφωσε το ιστορικό κέντρο της πόλης έτσι όπως το βλέπουμε σήμερα και πολλά κτίρια διατηρούνται από την εποχή του. Ήταν από τους μονάρχες που με τα ενδιαφέροντα τους, την προθυμία να υποστηρίξουν έρευνες αλχημιστών και αστρονόμων έβαλαν τις βάσεις για να φτάσουμε στον Διαφωτισμό. Όταν είχε τους χρυσοχόους-αλχημιστές-μάγους του οι οποίοι έκαναν διάφορα πειράματα προσπαθώντας να μετατρέψουν ευτελή μέταλλα σε χρυσό, φτάνοντας σε σημεία που η χημεία και η φυσική δεν είχαν ποτέ φτάσει δε μπορούμε να βλέπουμε μόνο τον παράφρονα ο οποίος ζητάει το αδύνατο αλλά και τον άνθρωπο ο οποίος μέσα από την τρέλα του βοηθάει αυτούς τους επιστήμονες της εποχής να βρουν νέους δρόμους στην επιστήμη μέσα από τον συνεχή πειραματισμό. Επίσης όπως και ο Κάρολος, έτσι και αυτός έφερε στην Πράγα μεγάλους ζωγράφους και συγγραφείς της εποχής του για να δημιουργήσουν αλλά και να διδάξουν στο πανεπιστήμιο της πόλης που στην εποχή του ήταν ένα από τα πιο ονομαστά στην Ευρώπη.

Όσο περνούσαν τα χρόνια η κατάσταση του Ροδόλφου ξέφευγε όλο και περισσότερο. Βυθιζόταν όλο και πιο συχνά στη μελαγχολία του και ουσιαστικά την κυβέρνηση του κράτους την είχαν στα χέρια τους οι αυλικοί με πρώτο και καλύτερο τον αυλάρχη Ρουμπφ. To 1599 ο Ροδόλφος υποψιάστηκε ότι ο Ρούμπφ ετοίμαζε πραξικόπημα εναντίων του και τον απέλυσε. Μετά τον προσέλαβε ξανά αλλά στο τέλος τον καταδίκασε στην αγαπημένη του τιμωρία για τους εχθρούς του, τον έκλεισε σε ένα κελί, στο υπόγειο του παλατιού και πέταξε το κλειδί, εκεί πέρασε ο πρώην αυλάρχης τα τελευταία μαρτυρικά χρόνια της ζωής του.

Το Χρυσό Σοκάκι των Αλχημιστών


Η κατάσταση όμως συνέχισε να χειροτερεύει. Η μελαγχολία έγινε κατάθλιψη η οποία εναλλάσσονταν με κρίσεις οργής. Το 1611 ο αδερφός ου Ματθαίος μάζεψε την οικογένεια και μίλησε για τους κινδύνους που υπήρχαν αν παρέμενε στην εξουσία ο Ροδόλφος. Ο σημαντικότερος από όλους ήταν η πιθανή επικράτηση των προτεσταντών και έτσι πήρε πάνω του την ηγεσία του οίκου. Στις 11.11.1611, 400 χρόνια και κάτι μέρες πριν δηλαδή, ο Ματθαίος με τον στρατό του είναι έξω από την πόλη και αναγκάζει τον Ροδόλφο να παραιτηθεί. Λίγο καιρό μετά το λιοντάρι του Ροδόλφου πεθαίνει πράγμα που σύμφωνα με έναν από τους χιλιάδες χρησμούς που είχε πάρει στη ζωή του σήμαινε και τον δικό του θάνατο. Τότε ξεκίνησε να πίνει και δεν σταμάτησε μέχρι που πέθανε λίγες μέρες αργότερα από υδρωπικία στις 20.1.1612. Η κηδεία του ήταν μεγαλοπρεπέστατη και όλη η πόλη τίμησε τον μονάρχη ο οποίος αντιπροσώπευε σε πολλά σημεία τον χαρακτήρα των Τσέχων, αγάπη για τη τέχνη αλλά και για το μυστήριο, τον αποκρυφισμό, την μαγεία, αλλά και υπομονετικός, εύπιστος, άνθρωπος με κατανόηση και απίστευτες μεταπτώσεις στις διαθέσεις του.

Όπως είπαμε, ο Ροδόλφος δεν άφησε πίσω του μεγάλα έργα, τα μεγάλα έργα της εποχής του τα έκαναν οι επιστήμονες, και ευτυχώς ο Ροδόλφος είχε δύο τεράστιους επιστήμονες στην αυλή του. Τον Τυχό Μπράχε και τον Γιοχάνες Κέπλερ τους οποίους θα γνωρίσουμε καλύτερα στη συνέχεια.     

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2011

Πράγα - Ο Πατέρας των Τσέχων: Κάρολος Δ'


Ο Κάρολος Δ'

Πως μπορεί άραγε κάποιος να μάθει τι είναι μία πόλη; Να τη νοιώσει, να τη γνωρίσει, να ανακαλύψει την ουσία της. Ποια είναι η ουσία μίας πόλης; Για μένα το τι είναι μία πόλη είναι η ιστορία της, αν πάρεις τον πύργο του Αιφελ και το Ταζ Μαχαλ και τα βάλεις στη Νεβάδα δεν είναι το ίδιο όμορφα, για την ακρίβεια είναι κακόγουστα. Αν χτίσεις μία νέα Ακρόπολη σε μία έκταση σε οποιοδήποτε άλλο σημείο της Γης επίσης δε λέει τίποτα. Αν φτιάξεις μία άψογη απομίμηση μίας πόλης κάπου αλλού δε θα είναι το ίδιο, γιατί όμως; Ο λόγος είναι απλός, είναι η ατμόσφαιρα και η ατμόσφαιρα, ο αέρας μίας πόλης, η ουσία της και στην περίπτωση της Πράγας ειδικά, η μαγεία της εξαρτάται απλά από την Ιστορία της, από τις ψυχές που έχουν ζήσει ανάμεσα σε αυτούς τους τοίχους, έχουν περπατήσει σε αυτά τα ίδια σοκάκια που περπατάμε εμείς σήμερα και έχουν χτίσει με τον μύθο τους τον μύθο της πόλης.


 
Η πλατεία Καρόλου (Karlovo Namesti)
από ψηλά.

Πολλά πρόσωπα μπορούμε να πούμε οτι έπαιξαν το ρόλο στο να είναι η Πράγα αυτό που είναι σήμερα. Αλλά αν σε κάποιο πρόσωπο αξίζει να είναι ο πρώτος μέσα σε αυτούς αυτός είναι ο βασιλιάς Κάρολος Δ', ο λεγόμενος και πατέρας των Τσέχων. Στην αρχή εκλέχθηκε Γερμανός αυτοκράτορας (1347) μετά από μεγάλες κόντρες με διάφορους πρίγκιπες και ένας από τους τίτλους του ήταν και του βασιλιά της Βοημίας. Ήταν ο δεύτερος βασιλιάς της Βοημίας από τον οίκο του Λουξεμβούργου μετά τον πατέρα του, τον Ιωάννη τον Τυφλό, ο οποίος σκοτώθηκε στη μάχη του Κρεσί (ναι, ήταν ένας τυφλός στρατιώτης, δεν άφηνε κανέναν δικό του να τον πλησιάζει και λιάνιζε στα τυφλά όποιον βρισκόταν κοντά του). Αφού κέρδισε τον θρόνο της Βοημίας, πήρε το μέρος του Πάπα στη αντιπαλότητα του με τον βασιλιά της Γαλλίας (αν δεν κάνω λάθος ήταν κάποιος από τους πρώτους Λουδοβίκους) και έτσι το 1355 στέφθηκε αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τότε έκανε κάτι που δε το είχε κάνει κανένας. Πήρε την έδρα της εξουσίας του Αυτοκράτορα από τη Ρώμη, που ήταν και η έδρα του Πάπα, και τη μετέφερε στην Πράγα την οποία έκανε και πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας του. Τότε ξεκίνησε και ο χρυσός αιώνας της πόλης.




 
Η πλατεία Βενσεσλάς (Vaclavske Namesti)

Στη διάρκεια της θητείας του η πόλη μεγάλωσε πολύ. Οι αγορές αλόγων και βοοειδών εγκολπώθηκαν στην πόλη (οι σημερινές πλατείες Βένσεσλας και Καρόλου) ενώ ξεκίνησαν και διάφορα μεγάλα έργα όπως ο καθεδρικός του Αγίου Βίτου, της εκκλησίας που είναι συνδεδεμένη με τόσες ιστορίες. Πέρα από αυτό, ο Κάρολος Δ' ήταν αυτός που έδωσε στη μικρή ξύλινη γέφυρα που είδαμε πιο πριν την σημερινή της μορφή φτιάχνοντας τη γέφυρα του Καρόλου, ένα από τα σπουδαιότερα αξιοθέατα της πόλης ακόμη και σήμερα. Μεγάλο ρόλο σε αυτά τα έργα έπαιξε ο σπουδαίος αρχιτέκτονας Πέτερ Πάρλερζ ο οποίος συμμετείχε και στον Άγιο Βίτο και στη Γέφυρα. Επίσης ο Κάρολος Δ'  ήταν αυτός που ίδρυσε στην Πράγα το πρώτο Πανεπιστήμιο της Κεντρικής Ευρώπης και γέμισε την αυλή του με λόγιους και καλλιτέχνες. Μεγαλύτερη φίρμα ανάμεσα σε αυτούς τον Πετράρχη, τον άνθρωπο που μαζί με τον Βοκάκιο και τον Δάντε αποτελούν την Αγία Τριάδα της Μεσαιωνικής λογοτεχνίας.

Ο Κάρολος Δ' ήταν ένας πεφωτισμένος ηγεμόνας για την εποχή του. Ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος ευνόησε την ανάπτυξη της περιοχής μέσω των συμμαχιών και των εμπορικών συμφωνιών που έκανε μεταξύ των διαφόρων γερμανικών κρατιδίων. Ήταν μορφωμένος και ευφυής (μιλούσε πέντε γλώσσες, Γερμανικά, Τσέχικα, Ιταλικά, Λατινικά και Γαλλικά) και πολύ φιλελεύθερος και ανοιχτόμυαλος για την εποχή του.

Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2011

Πράγα - Οι θρύλοι για την ίδρυσή της

Όπως είπαμε οι Τσέχοι αρνούνται να δεχτούν απλουστευμένες θεωρίες όπως η μετανάστευση των λαών σαν το ξεκίνημα της ιστορίας τους και της ίδρυσης της Πράγας. Έχουν φτιάξει λοιπόν έναν θρύλο ο οποίος τα εξηγεί όλα.

Πρεμυσλίδης και Λιμπούσε. (Josef Vaclav, 1881)
Υπήρχαν μία φορά και ένα καιρό τρία αδέρφια. Ο Ρους, ο Λεχ και ο Τσεχ. Ξεκίνησαν λοιπόν ένα ταξίδι από την Ανατολή προς τη δύση ο καθένας σαν αρχηγός μίας ομάδας ανθρώπων. Ο Ρους, όταν έφτασαν στον Δνείπερο ποταμό είπε «Εγώ σταματάω εδώ». Και έτσι έγινε ο πατέρας των Ρώσων. Ο δεύτερος αδερφός, ο Λεχ ανέβηκε στη συνέχεια λίγο προς το βορρά και έφτιαξε την Πολωνία, και ο τρίτος αδερφός, ο Τσεχ, ανέβηκε στο λόφο Rip στη Βοημία, είδε τη θέα και αποφάσισε ότι εκεί ήθελε να μείνει.

Περίπου 200 χρόνια μετά οι Τσέχοι εξέλεξαν έναν νέο αρχηγό (φαντάζομαι ότι δεν έζησε 200 χρόνια ο Τσεχ, απλά αυτός ο αρχηγός ήταν πιο αξιοσημείωτος από τους άλλους). Το όνομα του νέου αρχηγού ήταν το χαρωπό και εύηχο, Κροκ (μετά κάποιοι κάνουν κριτική στον Κάφκα για τα περίεργα ονόματα στα έργα του). Ο Κροκ λοιπόν μετακόμισε στο Vysehrad και είχε τρεις κόρες. Την Κάζι, που ήταν γιατρός, την Τέτα, που ήταν ιέρεια και την Λιμπούσε που ήταν προφήτισσα. Όταν ο Κροκ έφυγε για τον άλλο κόσμο άφησε τον θρόνο στα χέρια μίας κόρης.

Μνημείο στον Πρεμυσλίδη τον Ζευγά.
Όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες ακόμα και σήμερα, τον θρόνο τον πήρε η πιο παπατζού, στην προκειμένη περίπτωση η Λιμπούσε, που κέρδισε στην παπατζοσύνη στο νήμα την Τέτα την ιέρεια. Κυβερνούσε λοιπόν η Λιμπούσε αλλά αυτό δεν άρεσε σε όλους. Οι άνδρες είχαν δυσαρεστηθεί από το γεγονός ότι τους κυβερνούσε μία γυναίκα. Έτσι όταν κάποια στιγμή μία ομάδα ανδρών θεώρησε ότι αδικήθηκε από μία απόφαση της Λιμπούσε σαν δικαστίνα είπαν ότι ήταν ντροπής πράγματα να του κυβερνά τους Τσέχους, που είναι δύο μέτρα άνδρες και έχουν κάτι σβέρκους σαν ρινόκερων, μία γυναίκα. Η Λιμπούσε όμως δε θα μπορούσε να αφήσει την εξουσία έτσι εύκολα. Είπε λοιπόν σε μία ομάδα υπηκόων της ότι είδε ένα όραμα και ζήτησε από αυτούς τους ανθρώπους να βρουν έναν Orac, ζευγά δηλαδή, που να χτίζει ένα prah, κατώφλι δηλαδή, και εκεί να φτιάξουν μία νέα πόλη, nove mesto. Οι απεσταλμένοι της Λιμπούσε βρήκαν έναν τέτοιον άνθρωπο (αυτό θα πει τύχη!) Ήταν ο Premysl Orac, o Premysl ο ζευγάς δηλαδή, ο οποίος ήρθε στο Vysehrad, παντρεύτηκε την Λιμπούσε και έφτιαξε την δυναστεία των Πρεμυσλιδών που κυβέρνησε τον τόπο για αρκετά χρόνια. Η πόλη που έφτιαξαν πήρε το όνομα της από το prah που έφτιαχνε ο ζευγάς όταν τον βρήκαν και ονομάστηκε Praha. Το κατώφλι αυτής της σημαντικότατης πόλης διάβηκαν πολλοί σημαντικοί άνθρωποι στα επόμενα χρόνια της ιστορίας της. Μερικούς από αυτούς τους ανθρώπους θα τους γνωρίσουμε στη συνέχεια.   

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Πράγα - Ιστορία του Τσέχικου Τόπου

Ψάχνοντας να βρω μία ιστορία του Τσέχικου τόπου στο internet και κάποια βιβλία κατέληξα στα παρακάτω συμπεράσματα:

Κάπως έτσι ήταν οι Κέλτες.
Στην αρχή στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται η πανέμορφη Πράγα υπήρχαν ωκεανοί μέσα στους οποίους ζούσαν διάφορα προϊστορικά ψάρια. Όταν ξεράθηκαν οι ωκεανοί εμφανίστηκαν οι δεινόσαυροι, μετά τα μαμούθ και στη συνέχεια οι Κέλτες. Έφτασαν στην περιοχή περίπου τον 4ο αιώνα π. Χ.. Η φυλή που κατοικούσε στη συγκεκριμένη περιοχή ήταν οι Βήιοι. Η περιοχή στα λατινικά είχε την ονομασία Boiohaemum από όπου είναι προφανές ότι προέρχεται και η σημερινή ονομασία της περιοχής, Βοημία.

Στη συνέχεια η φυλή Βήιων εκτοπίστηκε από Τεύτονες που ήρθαν από τα δυτικά και τους Ρωμαίους που ανέβηκαν προς τα πάνω, και έτσι η περιοχή πέρασε στα χέρια τους πράγμα που εξηγεί και την επικράτηση της λατινικής ονομασίας της περιοχής.



To Vysehrad όπως φαίνεται από τον ποταμό Vltava.
Μετά από αυτές τις μετακινήσεις ακολούθησε μία περίοδος παρατεταμένης ηρεμίας μέχρι που τον 6ο αιώνα μ. Χ. που ήρθαν στην περιοχή οι φασαριόζοι Σλάβοι. Κατέλαβαν την αριστερή πλευρά του Βλτάβα, εκεί που σήμερα είναι το κάστρο του Vysehrad. Στα τέλη του 9ου αιώνα ο πρώτος άρχοντας του οίκου των Πρεμυσλίδων, ο Borivoj, έφτιαξε σε εκείνη την πλευρά μία ακρόπολη και εγκατέστησε εκεί τη δυναστεία του. Για χρόνια αυτή η ακρόπολη νομίζαμε ότι ήταν το Vysehrad αλλά τελευταία αποφάσισαν ότι δεν ήταν. Στο μεταξύ στην άλλη πλευρά του ποταμού δημιουργήθηκε μία συνοικία εμπόρων, αποτελούμενη από Ιταλούς, Γάλλους, Γερμανούς και Εβραίους. Η περιοχή τότε ονομάστηκε Nove Mesto (Νέα Πόλη) και ακόμα και σήμερα έχει την ίδια ονομασία. Κάποια στιγμή αυτές οι δύο συνοικίες ενώθηκαν με μία ξύλινη γέφυρα που έσφυζε από ζωή και γύρω της δημιουργήθηκε αυτή η υπέροχη πόλη που ονομάζεται Πράγα.

Όπως πολύ σωστά φανταστήκατε όμως, η φαντασία των Τσέχων δε υστερεί σε τίποτα της φαντασίας των Αρχαίων Ρωμαίων, και όπως είναι αναμενόμενο και σε αυτόν τον τόπο υπάρχει ένα μύθος για την προέλευση της πόλης.

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Σαν επίλογος

Με την ιστορία της Ρώμης τελειώσαμε για την ώρα. Σίγουρα, αν όλα πάνε καλά, θα επανέλθω με διάφορα άλλα περιστατικά από την εποχή της Δημοκρατίας και της Αυτοκρατορίας. Στον επίλογο αυτής της σειράς θα ήθελα να βάλω τα χρόνια που έμειναν στο θρόνο όλοι αυτοί οι βασιλείς της Αρχαίας Ρώμης. Όχι ότι θα ασχοληθεί κανείς με τις χρονολογίες αλλά να υπάρχει ένα πινακάκι καλό είναι. Πάντως οι ημερομηνίες θα μείνουν ελάχιστες και στη συνέχεια γιατί τις θεωρώ λίγο κουραστικές.

  • Ρωμύλος 753-716 π. Χ.
  • Νουμάς Πομπίλιος 715-673 π. Χ.
  • Τύλλος Οστίλιος 673-642 π. Χ.
  • Άνκος Μάρκιος 642-616 π. Χ.
  • Ταρκύνιος Πρίσκος 616-579 π. Χ.
  • Σέρβιος Ταρκύνιος 578-535 π. Χ.
  • Ταρκύνιος ο Αλαζόνας 535-510 π. Χ.
Πέρα από τις ημερομηνίες σε αυτόν τον επίλογο θα ήθελα να αναφέρω και κάποια βιβλία από τα οποία "έκλεψα" αυτά που γράφω. Είναι τρία όλα και όλα.
  1. Ιστορία των Ρωμαίων, Ίντρο Μοντανέλλι, εκδόσεις Θεμέλιο
  2. Ιστορία της Αρχαίας Ρώμης, Πιερ Γκριμάλ, εκδόσεις Πόλις
  3. Από κτίσεως Ρώμης ή Κόσμου, Τίτος Λίβιος (δεν έχω το βιβλίο, διάβασα διάφορα αποσπάσματα στο internet)
Αυτή λοιπόν ήταν η ιστορία των βασιλέων της Αρχαίας Ρώμης. Τώρα ήρθε η ώρα να μεταφερθούμε προς τα μπροστά στην ιστορία και να δούμε την ιστορία μίας άλλης πόλης μέσα από διάφορα πρόσωπα, περιστατικά και μύθους. Η πόλη αυτή θα είναι η Πράγα...

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Ταρκήνιος ο Αλαζόνας

Μετά τη δολοφονία του Σέρβιου ο Ταρκήνιος ο Αλαζόνας κατέλαβε την εξουσία στη Ρώμη. Δεν ήταν όμως τόσο καλός βασιλιάς όσο ο προκάτοχος του και έτσι η θητεία τους δεν ολοκληρώθηκε ποτέ! Ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Ρώμης γιατί έκανε τόσο μεγάλη κατάχρηση της εξουσίας που οι Ρωμαίοι αποφάσισαν να το γυρίσουν σε δημοκρατία, έτσι ώστε ποτέ ξανά να μην πάρει ένας άνθρωπος στα χέρια του τόσο μεγάλη εξουσία.


Ο Ταρκήνιος ο Αλαζόνας

Με την άνοδο του στο θρόνο ο Ταρκήνιος έκοψε τα διάφορα δημόσια έργα που είχε ξεκινήσει ο Σέρβιος και αποφάσισε να ρίξει όλα τα χρήματα σε επεκτατικούς πολέμους. Είχε μεγάλες επιτυχίες σε αυτόν τον τομέα και κατάφερε να φτάσει την κυριαρχία της Ρώμης μέχρι τις όχθες του Άρνου. Πλέον οι καημένοι οι Λατίνοι και οι Σαβίνοι, τις εκτάσεις των οποίων κατακτούσαν οι προηγούμενοι βασιλείς είχαν εξαφανιστεί και έτσι ο Ταρκήνιος έφτασε να κατακτήσει μέχρι και τη μακρινή Ετρουρία και απλώθηκε και προς τα ανατολικά πλησιάζοντας την Ανδριατική. Αυτό που προσπαθούσε να κάνει είναι με τις εξωτερικές του επιτυχίες να κρύψει την αποτυχία της διακυβέρνησής του μέσα στη πόλη και τον τρόπο με τον οποίο ανέβηκε στην εξουσία.

Ο λαός ήταν φτωχός αφού δεν υπήρχαν δουλειές και έτσι η δυσαρέσκεια απέναντι στο βασιλιά όλο και μεγάλωνε. Οι πλούσιοι εκμεταλλευόμενοι το σύστημα του Σέρβιου βασάνιζαν τους απόρους αφού πλέον δεν υπήρχε ένας βασιλιάς ο οποίος φρόντιζε για όλους. Ήταν τέτοια η έπαρση του Ταρκήνιου που έφτασε στο σημείο μέχρι και να σκοτώνει κόσμο στις κεντρικές πλατείες της Ρώμης διατρανώνοντας την εξουσία ζωής και θανάτου που είχε πάνω στο λαό του.


Ταρκήνιος και Λουκρητία (Rubens 1610)

Οι Ρωμαίοι όμως δε το άντεχαν αυτό. Αυτός ο Ταρκήνιος είχε ξεπεράσει τα όρια και με κάποιο τρόπο έπρεπε να φύγει. Η αφορμή δεν άργησε να δοθεί. Και όσοι ήταν θεωρητική κατεύθυνση την έχουν ακούσει ξανά την ιστορία αφού υπήρχε σε ένα κειμενάκι στα λατινικά μας. Σε ένα στρατόπεδο λίγο έξω από τη Ρώμη ήταν ο Ταρκήνιος ο Αλαζόνας, ο γιός του ο Σέξτος Ταρκήνιος και ο ανιψιός του ο Ταρκήνιος Κολλατινός. Κάπως ήρθε η κουβέντα και άρχισαν να μιλάνε για την ηθική των γυναικών τους και το ποια γυναίκα είναι πιο ηθική, του Σέξτου ή του Κολλατίνου. Και οι δύο πολύ σίγουροι για τις γυναίκες είπαν να σηκωθούν από το στρατόπεδο και να πάνε παρέα στην πόλη για να δουν με τα ίδια τους τα μάτια. Πρώτα έφτασαν στο σπίτι του Σέξτου, όπου βρίσκουν τη γυναίκα να έχει γιορτή με διάφορους φίλους και να γλεντάει (έτσι λέει η ιστορία, λεπτομέρειες για το εννοούμε με το γλεντάει δε χρειάζονται). Μετά πηγαίνουν στο σπίτι του Κολλατίνου του οποίου η γυναίκα, η Λουκρητία, ήταν μόνη με τις δούλες της και έγνεθε. Μη μπορώντας να αντέξει την ντροπή ο Σέξτος την επόμενη μέρα επισκέφθηκε το σπίτι του Κολλατίνου όπου ήταν μόνη της η Λουκρητία. Η Λουκρητία των υποδέχεται όπως επέβαλαν τα έθιμα, δίνοντας του φαγητό και ποτό και προσφέροντας του και κρεβάτι για να περάσει τη νύχτα αφού ήταν ξάδερφος του άνδρα της. Όταν όλοι είχαν πέσει για ύπνο ο Σέξτος μπήκε στο δωμάτιο της Λουκρητίας και παρά τη θέληση της ο Σέξτος την βιάζει και φεύγει να γυρίσει στο στρατόπεδο. Την επόμενη μέρα η Λουκρητία, ατιμασμένη εμφανίζεται μπροστά στον σύζυγο και τον πατέρα της, τους ανακοινώνει τα συμβάντα της προηγούμενης μέρα και καρφώνει ένα μαχαίρι στην καρδιά της και αυτοκτονεί. Ο Κολλατίνος εμφανίζεται στην Σύγκλητο και εκθέτει σε όλους τα γεγονότα τα οποία είναι η αφορμή για τελειώσει η βασιλεία του Ταρκήνιου. Οι Ρωμαίοι ξεσηκώνονται εναντίον του και τον αναγκάζουν να φύγει από τη Ρώμη και να ζητήσει καταφύγιο στην Ετρουρία, στο παλάτι του βασιλιά Πορσέννα τον οποίο είχε υποτάξει πριν λίγα χρόνια σε κάποιον από τους πολέμους του.

Στη Ρώμη αποφάσισαν πως ποτέ πια δε θα άφηναν απεριόριστη εξουσία σε έναν άνθρωπο και πως την πόλη από εδώ και πέρα θα την κυβερνούν δύο ύπατοι ώστε να ελέγχει ο ένας τον άλλο. Οι πρώτοι ύπατοι ήταν ο Ταρκήνιος Κολλατίνος και ο πατέρας της Λουκρητίας, ο Βρούτος. Ήταν το 510 π. Χ. και είχαν περάσει 243 χρόνια από την ημέρα που ιδρύθηκε η πόλη. Θα περνούσαν 464 χρόνια ακόμη μέχρι τη μέρα που οι Ρωμαίοι άφησαν ξανά την εξουσία στα χέρια ενός ανθρώπου, το 46 π. Χ., στον Ιούλιο Καίσαρα.    

Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Σέρβιος Τύλλιος

Με τη δολοφονία του Ταρκήνιου οι Συγκλητικοί πίστεψαν ότι θα είχαν και πάλι για βασιλιά έναν δικό τους άνθρωπο αφού προόριζαν για τον θρόνο κάποιον από τους γιούς του Άνκου Μάρκιου. Αλλά υπολόγιζαν χωρίς τον ξενοδόχο (την ξενοδόχο στη συγκεκριμένη περίπτωση).


Ο Σέρβιος Τύλλιος

Η Τανακύλλα δεν ήταν μία κοινή γυναίκα. Ήταν μία γυναίκα από άλλη εποχή. Ήταν έξυπνη, μορφωμένη, είχε ένα συγκεκριμένο πλάνο στο μυαλό της και φυσικά δε μπορούσε να μη το εφαρμόσει. Με το θάνατο του Ταρκήνιου δεν άφησε μέρα να πάει χαμένη και στρογγυλοκάθισε στο θρόνο μην αφήνοντας περιθώριο σε κανέναν να την αμφισβητήσει. Η Τανακύλλα σε όλη τη διάρκεια της θητείας του άνδρα της στο θρόνο της Ρώμης ασχολούνταν ενεργά με τις υποθέσεις της πολιτείας. Ήξερε από πρώτο τα πάντα και αρκετές φορές έδινε και τις συμβουλές της. Έτσι όταν κάθισε στο θρόνο οι Συγκλητικοί δε μπόρεσαν να την κοντράρουν σε τίποτα. Δεν κάθισε παραπάνω από μερικούς μήνες απλώς προετοιμάζοντας το έδαφος για τον θετό γιο της, τον Σέρβιο Τύλλιο.

Ο Σέρβιος είχε μία εξαιρετική θητεία σαν βασιλιάς της Ρώμης. Ήταν ο πρώτος βασιλιάς που δεν κέρδισε την εκλογή του από τον λαό αλλά ανέβηκε στον θρόνο έχοντας κληρονομικό δικαίωμα.

Το τείχος του Σέρβιου.
(Οι σύγχρονοι ερευνητές λένε οτι δε μπορεί
να είναι από την εποχή του Σέρβιου λόγω του
είδους της πέτρας που υπάρχει στο τείχος που
προέρχεται από μία περιοχή που οι Ρωμαίοι
κατέλαβαν πολύ αργότερα. Οπότε μάλλον είναι
ανακτασκευή στο ίδιο σημείο.)
Η πρώτη δουλειά που έκανε ο Σέρβιος ήταν να μειώσει τους πολέμους που ασταμάτητα διεξήγαγε ο πατέρας του. Επέλεξε να ρίξει περισσότερα χρήματα στην πόλη κάνοντας διάφορα οχυρωματικά έργα πράγμα το οποίο έδινε δουλειά και χρήματα σε όλους τους εργάτες που παραδοσιακά σε όλες τις πόλεις είναι ο φτωχότερος πληθυσμός. Με αυτό τον τρόπο μείωσε την εγκληματικότητα και παράλληλα ομόρφυνε και την πόλη. Παράλληλα συνεχίζοντας να βοηθάει τους πληβείους, στους οποίους στηρίζονταν και η εξουσία του εξασφάλισε το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη σε όλα τα παιδιά των απελεύθερων σκλάβων που ζούσαν στην πόλη. Έτσι μία μεγάλη μερίδα δυσαρεστημένων κατοίκων απέκτησε δικαιώματα που δεν είχε ποτέ χάρη στον Σέρβιο και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να του έχουν τυφλή εμπιστοσύνη και να τον στηρίζουν σε ό,τι κάνει.

Μία από τις 16 πύλες του τείχους του Σέρβιου.
Το δεύτερο μεγαλύτερο έργο του Σέρβιου ήταν αλλαγή του πολιτικού συστήματος. Ως τότε η πόλη ήταν χωρισμένη σε 30 κουρίες (κάτι σαν ενορίες) και δικαιώματα είχαν όλοι όσοι ήταν εγγεγραμμένοι στις λίστες των κουριών. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μεγάλες ομάδες ανθρώπων να μην είναι γραμμένοι στους καταλόγους και οι υπεύθυνοι να μη θέλουν να τους γράψουν για να μην αποκτήσουν δικαιώματα έτσι το κράτος όμως έχανε χρήματα από φόρους και ανθρώπους που θα μπορούσαν να βοηθήσουν κάνοντας τη στρατιωτική τους θητεία. Επίσης, αυτό το σύστημα ήταν βολικό για την εποχή του Ρωμύλου και του Νουμά που η πόλη είχε μερικές χιλιάδες κατοίκους αλλά στην εποχή του Σέρβιου ο πληθυσμός Ρώμης και περιχώρων είχε φτάσει κοντά στις 200.000. Για αυτούς τους λόγους ο Σέρβιος χώρισε τους κατοίκους σε 5 τάξεις ανάλογα με την περιουσία τους. Μέσα στις τάξεις μπήκαν όλοι οι κάτοικοι της Ρώμης, παλιοί και νέοι, έμποροι και αγρότες και οι πρώην σκλάβοι που είχαν αποκτήσει δικαιώματα. Η κάθε μία τάξη έβγαζε έναν αριθμό εκπροσώπων το θέμα όμως ήταν πως ο αριθμός των εκπροσώπων της πρώτης τάξης ήταν μεγαλύτερος από το σύνολο των εκπροσώπων των άλλων τεσσάρων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η Ρώμη να γίνει μία πολιτεία που την κυβερνούσαν οι πλούσιοι και οι υπόλοιποι δεν είχαν τη δυνατότητα να κάνουν κάτι. Από την άλλη πλευρά φρόντισε αυτοί που κυβερνούν το κράτος να το συντηρούν, βάζοντας υψηλότερο συντελεστή φορολογίας στα μεγαλύτερα εισοδήματα και αναγκάζοντάς τους να κάνουν μεγαλύτερη στρατιωτική θητεία (που με τους πολέμους να είναι μέρος της καθημερινότητας σήμαινε μεγάλες ανθρώπινες απώλειες).  Τα μέτρα φορολόγησης και η στρατιωτική θητεία καθώς επίσης και η φροντίδα του Σέρβιου να έχουν πάντα δουλειά οι χαμηλότερες τάξεις είχε σαν αποτέλεσμα η αλλαγή του συστήματος να μη δημιουργήσει προβλήματα την περίοδο της θητείας του Σέρβιου αλλά στη συνέχεια της ιστορίας δεν ήταν όλοι τόσο προνοητικοί και αντιμετώπισαν διάφορα προβλήματα από τις εξεγέρσεις των πληβείων.


Η δολοφονία του Σέρβιου Τύλλιου.
Η θητεία του Σέρβιου δεν ολοκληρώθηκε ομαλά όπως θα φανταζόταν κανείς. Το πρόβλημα προέκυψε μέσα στην ίδια του την οικογένεια. Η πόλη ήταν μεγάλη και πλούσια και έτσι βρέθηκε κάποιος φιλόδοξος νέος μέσα από την οικογένεια που ήθελε να την κυβερνήσει. Ήταν ο ανιψιός του Σέρβιου, ένας ακόμα Ταρκήνιος, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως Ταρκήνιος ο Αλαζόνας εξαιτίας του χαρακτήρα του. Η πρώτη του κίνηση απέναντι στον Σέρβιο ήταν να καταθέσει πρόταση μομφής με τη δικαιολογία ότι ο θείος τους δεν εκλέχτηκε  κανονικά και νόμιμα από τον λαό. Η απάντηση όμως του λαού δεν άφησε κανένα περιθώριο στον Ταρκήνιο. Ο Σέρβιος πήρε μία τεράστια πλειοψηφία και έτσι ένας τρόπος έμενε στον Ταρκήνιο για να καταλάβει την εξουσία, να δολοφονήσει τον θείο του. Και το έκανε, σκοτώνοντας τον με ένα μαχαίρι, και κατέλαβε τον θρόνο. Με αυτό τον τρόπο λοιπόν (δολοφονώντας έναν συγγενή, όπως και ο Ρωμύλος) ανέβηκε στον θρόνο και ο τελευταίος βασιλιάς της Ρώμης, ο Ταρκήνιος ο Αλαζόνας.

Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Λεύκιος Ταρκύνιος Πρίσκος

Ο Λεύκιος Ταρκύνιος Πρίσκος ήταν Έλληνας, έτσι θα έλεγε ο Λιακόπουλος! Πιο κοντά στην αλήθεια θα ήταν να λέγαμε πως ήταν Ετρούσκος, μιας και γεννήθηκε στην Ταρκηνία της Ετρουρίας από μητέρα ντόπια, και είχε ελληνική καταγωγή αφού ο πατέρας του ήταν ένας Έλληνας μετανάστης από την Κόρινθο, ο Δημάρατος, ο οποίος είχε εγκατασταθεί από χρόνια στην περιοχή και έκανε εμπόριο. Είχε την τύχη να παντρευτεί μία πανέξυπνη γυναίκα (δεν ξέρω αν ήταν και όμορφη) η οποία έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στην ιστορία της Ρώμης την περίοδο εκείνη, Την Τανακύλλα. Για να επηρεάσεις όμως την ιστορία της Ρώμης πρέπει να ζήσεις εκεί. Έτσι λοιπόν, η πρώτη κίνηση την Τανακύλλας ήταν αυτή που κάνουν οι γυναίκες σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, κρεβατομουρμούρα! Και γκρίνια-γκρίνια, μουρμούρα-μουρμούρα το ζεύγος άφησε την Ταρκυνία και πήγε στη Ρώμη.

Ο Λεύκιος Ταρκήνιος Πρίσκος
Εκεί τα πράγματα πήγαν καλύτερα από ότι φανταζόταν η Τανακύλλα. Ο Ταρκήνιος έκανε μεγάλη εντύπωση στους Ρωμαίους αφού ήταν όμορφος, καλοντυμένος, μορφωμένος, πλούσιος και ανοιχτοχέρης ενώ ο μέσος Ρωμαίος ήταν ένας φτωχός και τσιφούτης αμόρφωτος χωριάτης και κέρδισε την εύνοια του Μάρκιου ο οποίος τον είχε προσλάβει για να φυλάει τα παιδιά του. Όταν ήρθε η ώρα (με το θάνατο του Μάρκιου) έβαλε τα μεγάλα μέσα. Λένε ότι ήταν ο πρώτος που δωροδόκησε για να εκλεγεί βασιλιάς και ο πρώτος που σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει τους πληβείους. Για το πρώτο να σας πω την αλήθεια διατηρώ τις επιφυλάξεις μου, το δεύτερο όμως είναι εύκολο να το δεχτούμε αφού την εποχή της εκλογής του Ταρκήνιου οι πληβείοι ήταν περισσότεροι από ποτέ οπότε άξιζε τον κόπο κάποιος να τους έχει με το μέρος του. Κάπως έτσι λοιπόν ανέλαβε την εξουσία. Και η πρώτη του δουλειά ήταν να αυξήσει τον αριθμό των Συγκλητικών κατά 100 διορίζοντας κάποιους φίλους του για να τον υποστηρίξουν στις δύσκολες στιγμές. Μεταξύ αυτών, αξίζει να αναφερθεί ήταν και ένας Οκταβιανός, απόγονος του οποίου ήταν ο μεγάλος κατακτητής Οκταβιανός Αύγουστος.

Ήταν ο πρώτος από τους εμπόρους βασιλιάδες πράγμα το οποίο σήμαινε θητεία με πολλούς πολέμους. Μέχρι τότε οι βασιλιάδες ήταν αγρότες και ο πληθυσμός της Ρώμης γενικότερα ήταν αγροτικός. Οι αγρότες συνήθως χάνουν από τον πόλεμο, αφήνουν τα χωράφια τους χωρίς φροντίδα όταν λείπουν στον πόλεμο, αν δεχτούν επίθεση καταστρέφονται όλα, υπάρχει πιθανότητα ήττας στον πόλεμο άρα και απώλεια όλης της περιουσίας τους, οπότε έστω και αν οι προηγούμενοι βασιλιάδες ήταν πολεμοχαρής αυτό ήταν σε σύγκριση με τον Νουμά, σε σύγκριση με τον Ταρκήνιο ήταν φιλειρηνιστές μέχρι εκεί που δεν πάει. Ο Ταρκήνιος ήταν έμπορος, και σε αντίθεση με τους αγρότες οι έμποροι που  κατοικούν στις πόλεων λίγα έχουν να χάσουν σε έναν πόλεμο αλλά πολλά να κερδίσουν. Έτσι λοιπόν, όπως βλέπουμε γενικότερα στην Ευρωπαϊκή ιστορία, όσο περισσότερο μαζεύονται οι άνθρωποι στις πόλεις τόσο μεγαλύτεροι είναι και οι πόλεμοι. Ο έμπορος σε καιρό πολέμου, έχει μεγάλο όφελος, ανεβαίνει η ζήτηση, ανεβαίνουν οι τιμές, υπάρχουν πολλές κρατικές παραγγελίες και βγάζει μεγάλο κέρδος. Σε περίπτωση νίκης στον πόλεμο έχει και νέες αγορές στις οποίες μπορεί να απευθυνθεί, σε περίπτωση ήττας, παίρνει τα χρήματα που μάζεψε στον καιρό του πολέμου και πάει σε άλλη πόλη. Έτσι λοιπόν σκεπτόμενος ο Ταρκήνιος έστηνε πολέμους με την παραμικρή ή και δίχως καμμία αφορμή.

Ο Ταρκήνιος σαν βασιλιάς άλλαξε και τα έθιμα της Ρώμης. Έφτιαξε παλάτι, είχε θρόνο, σκήπτρα, προσωπική φρουρά και έφερε πολλές γιορτές και έθιμα από την Ετρουρία όπου καταγόταν. Την θητεία την περιγράφουν κάποιοι ιστορικοί σαν το μεγάλο φαγοπότι! Έκανε συνεχώς πόλεμους που για να υποστηριχθούν χρειάζονταν όπλα και ρούχα για τους στρατιώτες τα οποία όμως δε τα έφτιαχνε όποιος και όποιος αλλά οι φίλοι-έμποροι του Ταρκήνιου που με τα λεφτά τους είχαν δωροδοκήσει για να ανέβει στην εξουσία. Οι αμοιβές τους για αυτές τις παραγγελίες ήταν σκανδαλώδεις και στράγγιζαν τα δημόσια ταμεία (μάλλον κάποιοι δικοί μας τον είχαν για πρότυπο τον Ταρκήνιο) αλλά όσο και να φώναζε η Σύγκλητος κανείς δε τολμούσε να καθαιρέσει τον βασιλιά μιας και πάντα είχε την υποστήριξη των πληβείων.


Αναπαράσταση του Circus Maximus (ο Μεγάλος Ιππόδρομος) από τα χρόνια της ακμής του.



Όπως συμβαίνει με όλους τους βασιλιάδες (αργότερα στην ιστορία τους συναντάμε σαν πρωθυπουργούς) μπορεί να δίνουν μίζες, να λαδώνουν, να είναι λαοπλάνοι αλλά κάνουν και κάποια έργα. Τα βασικότερα έργα της θητείας του ήταν ο μεγάλος αποχετευτικός αγωγός, ο οποίος κατάφερε να απαλλάξει την πόλη από τη βρόμα που υπήρχε τόσα χρόνια και ο ιππόδρομος για να προσφέρει θεάματα στον λαό. Επίσης έκανε αρκετά οχυρωματικά έργα με σημαντικότερο το τοίχος που ορθώθηκε για να προστατεύει την πόλη.


Το σημείο όπου βρισκόταν το Circus Maximus όπως είναι σήμερα.
 


Ο Ταρκήνιος κυβέρνησε για πολλά χρόνια αλλά και αυτός, όπως ήταν φυσικό δεν πέθανε από φυσικά αίτια. Μία μέρα του επιτέθηκαν 2 άνδρες και χτυπώντας τον με ένα τσεκούρι στο κεφάλι τον σκότωσαν. Οι δύο άνδρες που του επιτέθηκαν ήταν τα παιδιά του Άγκου Μάρκιου τα οποία περίμεναν για χρόνια τη στιγμή να διεκδικήσουν τον θρόνο του πατέρα τους και κάποιοι ιστορικοί λένε πως σε αυτή τους την πράξη είχαν και τις ευλογίες της Συγκλήτου που ποτέ δεν είδε με καλό μάτι τον Ταρκήνιο. Δε τα κατάφεραν όμως, ο Ταρκήνιος μπορεί να πέθανε αλλά χάρη στην παρέμβαση της Τανακύλλας ο επόμενος βασιλιάς ήταν Σέρβιος Τύλλιος Ταρκήνιος, ο θετός γιος του Ταρκήνιου ο οποίος πήγε στο παλάτι όταν ήταν παιδί σαν δούλος και έγινε βασιλιάς και μάλιστα μαζί με τον Νουμά ο καλύτερος βασιλιάς στην ιστορία της Ρώμης!


Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Άνκος Μάρκιος

Ο Άνκος Μάρκιος (εγγονός του Νουμά, οικογενειοκρατία από τότε!) που ανέλαβε τη βασιλεία μετά τον Οστίλιο ήταν ένας βασιλιάς που κινήθηκε στην ίδια λογική. Ήθελε να επεκτείνει την κυριαρχία της Ρώμης στις γύρω περιοχές και έτσι συνέχισε τους πολέμους που είχε ξεκινήσει ο προκάτοχός του με Σαβίνους και Λατίνους αποσπώντας τους όλο και περισσότερες περιοχές.

 Η οικονομία ήταν ακόμη αγροτική και το βασίλειο αρκετά αραιοκατοικημένο. Συνολικά είχε 30.000 κατοίκους εκ των οποίων οι 15.000 ζούσαν μέσα στην πόλη και οι υπόλοιποι στην ύπαιθρο. Ο Άνκος Μάρκιος ήταν ο τελευταίος από τους αγρότες βασιλιάδες. Δεν είχε κάποια ειδικά προνόμια, κυκλοφορούσε μόνος του, χωρίς φρουρά, θέλοντας να δείξει πως είναι ίσος με όλους και φυσικά είχε και αυτός τα χωράφια του τα οποία θέριζε και έσπερνε όπως και όλοι υπόλοιποι. Δεν είχε θρόνους, σκήπτρα κτλ και γενικά έδειχνε στον τρόπο ζωής του πως ήταν σαν όλους τους υπόλοιπους, όπως και οι προκάτοχοί του.

Έτσι πιστεύετε οτι ήταν η πρώτη έκδοση της Pons Sublicius.
Στην επεκτατική του πολιτική συνέχισε το έργο του Οστίλιου και απλώθηκε στην ηπειρωτική χώρα αφήνοντας τη θάλασσα ανεκμετάλλευτη αφού και αυτός τη φοβόταν, σαν τους προηγούμενους βασιλιάδες, αφού δεν είχε καμμία εμπειρία στο συγκεκριμένο τομέα. Μολαταύτα ήταν αυτός ο οποίος προς το τέλος της θητείας του αποφάσισε να φτιάξει το λιμάνι στην Όστια το οποίο ήταν πολύ σημαντικό στη συνέχεια της ιστορίας της πόλης. Το σημαντικότερο έργο του όμως ήταν η κατασκευή της πρώτης γέφυρας που ένωνε τις δύο όχθες του Τίβερη, της Pons Sublicius.


H Ponte Sublicio ή Aventino όπως είναι σήμερα.

Η οικογένεια του δεν έβγαλε άλλους βασιλιάδες στη συνέχεια αλλά αργότερα στον καιρό της δημοκρατίας και της αυτοκρατορίας διάφοροι απόγονοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο μέχρι το τέλος τις ιστορίας της πόλης.

Πιστεύεται ότι στο τέλος της βασιλείας του η κυριαρχία της Ρώμης απλωνόταν ως την Civitavecchia στο βορρά (περίπου 74 χλμ από τη Ρώμη), ως το Rieti ανατολικά (76 χιλιόμετρα περίπου) και ως το Frozinone στο νότο (86 χιλιόμετρα).

Μετά το τέλος της βασιλείας του Μάρκιου ήρθε στη Ρώμη μία νέα εποχή. Φορέας της αλλαγής και της μετάβασης στη νέα εποχή ήταν ο νέος βασιλιάς, ο Λεύκιος Ταρκύνιος Πρίσκος.  

Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Τύλλος Οστίλιος

Με το θάνατο του Νουμά η Ρώμη ήταν στην καλύτερη στιγμή της μικρής της ιστορίας. Ο πληθυσμός είχε μεγαλώσει, εξαιτίας της μακράς περιόδου ειρήνης, στα ταμία υπήρχαν χρήματα και η πόλη ήταν έτοιμη να μεγαλώσει και άλλο. Έτσι λοιπόν, ήταν φυσικό ο επόμενος βασιλιάς που εκλέχτηκε να μη κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια. Οι πόρτες του ναού του Ιανού άνοιξαν αμέσως για να υποδεχτούν έναν πολεμοχαρή βασιλιά. Το όνομα του ήταν Τύλλος Οστίλιος.
Ο Τύλλος Οστίλιος

Η οργάνωση και η δύναμη της πόλης είχαν αρχίσει να τρομάζουν τους γείτονες της Ρώμης. Και με το θάνατο του Νουμά, με τον οποίο είχαν υπογράψει συνθήκη ειρήνης την οποία και σεβάστηκαν, άρχισαν σιγά – σιγά να δείχνουν τη δυσαρέσκεια τους για τη δύναμη της. Ο Οστίλιος όμως ήταν άνθρωπος της δράσης. Επειδή ήξερε ότι υπήρχε αυτή η δυσαρέσκεια φρόντισε να τη σβήσει εν τη γενέσει της. Γνώριζε ότι αν συμμαχούσαν όλες οι γύρω πόλεις εναντίον της Ρώμης η μάχη θα ήταν δύσκολη, έτσι λοιπόν αποφάσισε να συντρίψει αμέσως τον κίνδυνο. Η ισχυρότερη πόλη της περιοχής, μετά τη Ρώμη, ήταν η Άλμπα Λόγγα.

Χωρίς να περιμένει πολύ ο Οστίλιος κήρυξε τον πόλεμο στην Άλμπα Λόγγα, δίχως ιδιαίτερη αφορμή προκειμένου να δείξει σε όλους ποιος είναι το αφεντικό στην περιοχή. Στην αρχή μεταξύ των δύο πόλεων γίνονταν διάφορες μικροσυγκρούσεις αλλά όσο περνούσε ο καιρός τόσο πλησίαζε η ώρα της μεγαλύτερης σύγκρουσης. Τελικά, αυτή αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή. Οι δύο στρατοί είχαν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο και ετοιμάζονταν για τη μεγάλη μάχη αλλά αυτή δεν έγινε ποτέ. Οι αντιπρόσωποι των δύο στρατών αποφάσισαν αντί να γίνει κανονική μάχη να πολεμήσουν μεταξύ τους δύο τριάδες. Τρία αδέρφια από τη Ρώμη, οι Οράτιοι και τρία αδέρφια από την Άλμπα Λόγγα, οι Κουράτιοι. Στην πρώτη επίθεση η μονομαχίες ήταν σκληρές, δύο Κουράτιοι ήταν στο τέλος τραυματίες αλλά δύο Οράτιοι ήταν νεκροί. Ο στρατός της Άλμπα Λόγγα πανηγύριζε και ήταν σίγουρος για τη νίκη μιας και πλέον υπήρχαν τρεις Κουράτιοι με έναν μόνο Οράτιο. Όταν οι Κουράτιοι έκαναν να επιτεθούν στον ένα Οράτιο αυτός ξεκίνησε να τρέχει! Ακόμα μεγαλύτερα πανηγύρια για την οπισθοχώρηση του Ρωμαίου και οι Κουράτιοι να τρέχουν να τον ακολουθούν για να τον αποτελειώσουν και να πάρουν τη μεγάλη νίκη! Όμως ο Ρωμαίος είχε σχέδιο! Βλέποντας ότι ήταν τρεις και ήταν μόνος του ήξερε πως δεν είχε ελπίδα να κερδίσει. Έπρεπε με κάποιον τρόπο να τους αντιμετωπίσει έναν-έναν. Έτσι αποφάσισε να αρχίσει να τρέχει. Όταν έτρεξε αρκετά είδε πως οι τρεις αντίπαλοί του είχαν διαφορά μεταξύ τους, ο υγιής ήταν πρώτος, αρκετά μέτρα πίσω ήταν ο πιο ελαφρά τραυματισμένος και στο τέλος ο πιο βαριά τραυματισμένος. Έτσι κάποια στιγμή γύρισε απότομα πίσω για να αντιμετωπίσει τον υγιή Κουράτιο. Είχε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού γιατί οι Κουράτιοι είχαν πέσει στην παγίδα του και ήξερε ότι από αυτή τη μάχη θα κρίνονταν όλα, οι δύο τραυματίες που ακολουθούσαν είχαν εξουθενωθεί τελείως από το τρέξιμο και δε θα μπορούσαν να του αντισταθούν αν έβγαινε σώος από την πρώτη μονομαχία, και έτσι ακριβώς έγινε. Η έκπληξη του Κουράτιου δε τον άφησε να αμυνθεί και με ένα χτύπημα σωριάστηκε νεκρός. Στη συνέχεια σκότωσε και τους άλλους δύο και οι Ρωμαίοι είχαν κατακτήσει την Άλμπα Λόγγα. Τώρα τα πανηγύρια ήταν στην άλλη πλευρά ενώ οι κάτοικοι της Άλμπα Λόγγα ήξεραν πως το μέλλον τους ήταν δύσκολο.

Στην αρχή οι Ρωμαίοι απλά υπέταξαν την πόλη. Για να δώσουν σε όλους να καταλάβουν ότι δεν αστειεύονται χάρισαν τη ζωή σε όλους εκτός από τον βασιλιά. Αυτόν τον έδεσαν σε δύο άμαξες οι οποίες ξεκινούσαν το ταξίδι τους προς διαφορετικές κατευθύνσεις…Λίγο καιρό μετά οι Ρωμαίοι πάλι χωρίς κάποια αφορμή επιτέθηκαν στην Άλμπα Λόγγα, την ισοπέδωσαν τελείως, σκότωσαν και βίασαν και όσους έμειναν ζωντανοί τους πήραν σαν δούλους στη Ρώμη.
Αυτή ήταν η μοίρα του βασιλιά και της πόλης της Άλμπα Λόγγα, της μητρόπολης της Ρώμης, της πόλης καταγωγής του Ρωμύλου που πριν 150 χρόνια περίπου ήταν βασιλιάς ο παππούς του Ρωμύλου.

Ο καιρός στη βασιλεία του Οστίλιου συνέχιζε να κυλάει με μάχες απέναντι στους γείτονες. Κέρδιζε διάφορες περιοχές γύρω από τη Ρώμη, είτε από το Λάτιο, είτε τους Σαβίνους και απέκρουε επιθέσεις των Βήιων.

Η βασιλεία του Οστίλιου ολοκληρώθηκε όπως και του Ρωμύλου, σε ένα στρατόπεδο. Απλά αυτή τη φορά ήταν άλλος ο Θεός που ανέλαβε να τον εξαφανίσει και επίσης δε λατρεύτηκε σαν Θεός αλλά οι Ρωμαίοι το είδαν σαν τιμωρία για τη σκληρότητα του. Ο Δίας έριξε έναν κεραυνό πάνω του και τον έψησε κανονικότατα! Ο διάδοχος του ήταν επίσης πολεμοχαρής αλλά δε γνωρίζουμε πολλά πράγματα για τη θητεία του. Το όνομά του; Άνκος Μάρκιος.   

Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Νουμάς Πομπίλιος


Όταν «εξαφανίστηκε» ο Ρωμύλος οι Ρωμαίοι βρέθηκαν σε μία περίεργη κατάσταση, ο Ρωμύλος ήταν ο ιδρυτής και πρώτος βασιλιάς της πόλης αλλά δεν είχε προβλέψει για τον διάδοχο του. Έτσι τον πρώτο καιρό το συμβούλιο των εκατό πατρικίων που είχε θεσπίσει ο Ρωμύλος χωρίστηκε σε δέκα δεκάδες και η κάθε δεκάδα εξέλεξε έναν εκπρόσωπο. Οι εκπρόσωποι αυτοί κυβερνούσαν την πόλη ανά πέντε ημέρες ο καθένας αλλά αυτό δεν ήταν αυτό που ήθελε ο λαός της Ρώμης, ήθελε ένα βασιλιά.


Νουμάς Πομπίλιος

Η επιλογή του λαού ήταν ένας Σαβίνος, ο Νουμάς Πομπίλιος, γαμπρός του τελευταίου βασιλιά των Σαβίνων του Τίτου Τάτιου. Αυτός ήταν τότε 40 χρονών και από το θάνατο της γυναίκας του και ύστερα ζούσε στην εξοχή και περιπλανιόταν στα διάφορα ιερά δάση, η αντιπολίτευση της εποχής, στην προκειμένη περίπτωση ήταν οι πατρίκιοι οι οποίοι έχασαν την εξουσία που είχαν έστω για λίγο, τον κατηγορούσαν ότι ήταν λίγο τρελός. Όταν του προσέφεραν τον θρόνο αυτός τον αρνήθηκε, η πολιτική του Ρωμύλου ήταν αρκετά επιθετική απέναντι στους γείτονες του και πίστευε ότι η πόλη χρειαζόταν για βασιλιά κάποιον με μεγαλύτερη εμπειρία στα στρατιωτικά από αυτόν. Όμως οι Ρωμαίοι είχαν διαλέξει αυτόν για αυτόν ακριβώς τον λόγο, είχαν κουραστεί από τις συνεχείς συρράξεις με τις γειτονικές πόλεις και ήθελαν έναν βασιλιά ειρηνικό. Με αυτούς τους όρους δέχτηκε.

 Το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να θεμελιώσει τη συμφωνία για μία ειρηνική εποχή φτιάχνοντας στη Ρώμη ένα σύμβολο εναντίον του πολέμου. Οικοδόμησε λοιπόν έναν ναό και τον αφιέρωσε στον Ιανό, τον Θεό με τις δύο όψεις, που λατρευόταν ως η αρχή των πάντων, άρα και του πολέμου και της ειρήνης. Η συμφωνία ήταν πως σε καιρό ειρήνης οι πόρτες του ναού θα ήταν κλειστές και θα άνοιγαν μόνο σε καιρούς πολέμου. Στα 43 χρόνια που βασίλεψε ο Νουμάς οι πόρτες δεν άνοιξαν ποτέ.

 Αφού έκτισε τον ναό, η επόμενη δουλειά του ήταν να κάνει συμφωνίες ειρήνης με όλα τα γειτονικά κράτη εξασφαλίζοντας έτσι ένα ειρηνικό περιβάλλον για να φτιάξει την πόλη όπως την ήθελε. Και άρχισε αμέσως και είχε και αρκετά χρόνια μπροστά του να το κάνει.


Νουμάς και Ηγερία (Giani Felice, 1806)
Ο Νουμάς ήταν κάτι σαν ένας βασιλιάς- άγιος – φιλόσοφος, κάτι πολύ ξεχωριστό για την εποχή του. Είχε ένα συγκεκριμένο όραμα για μία πόλη οργανωμένη, δομημένη, με συγκεκριμένες αρχές και αρετές και αυτό προσπαθούσε να εφαρμόσει. Για να πείσει τους κατοίκους για την ορθότητα των αποφάσεων άφησε να διαρρεύσει πως τους νόμους δε τους έβγαζε ο ίδιος αλλά κάθε βράδυ επισκέπτονταν μία νύμφη στο δάσος, την Ηγερία (κάποιοι κακοήθεις έλεγαν ότι ήταν κάποια κοπέλα με την οποία βρίσκονταν για άλλους λόγους) και του έλεγε τι έπρεπε να κάνει στην πόλη. Σημασία έχει πάντως πως τελικά τον πίστεψαν και έτσι δέχονταν ό,τι έλεγε με ευκολία. Με ποια νύμφη μιλούν οι σημερινοί πολιτικοί ηγέτες και δεχόμαστε τα πάντα δεν έχει αποσαφηνιστεί.

Στην αρχή θέλησε να βάλει μία τάξη στα θρησκευτικά ζητήματα. Καθώς οι κάτοικοι της Ρώμης προέρχονταν από τρεις διαφορετικές φυλές οι θεοί που έφερνε ο καθένας από τη φυλή μπλέκονταν μεταξύ τους και έτσι ο καθένας είχε μία διαφορετική πίστη που δεν ήταν καλό για μία πόλη που μόλις είχε συσταθεί και έπρεπε να χτίσει δεσμούς μεταξύ των μελών της. Έτσι ο Νουμάς έφτιαξε μία ιεραρχία των Θεών προσπαθώντας να κρατήσει μία ισορροπία μεταξύ των θεών των τριών φυλών κατήργησε τις ανθρωποθυσίες και διόρισε ποντίφικες, (ναι αυτός ήταν ο τίτλος τους και από εκεί παίρνει το όνομα του και ο ένας και μοναδικός σημερινός ποντίφικας) που ήταν σαν αρχιερείς. Οι βασικότεροι Θεοί τις νέας ιεραρχίας ήταν η Εστία, ο Άρης, ο Δίας και ο Κυρίνος που ήταν ο Ρωμύλος τον οποίο πλέον λάτρευαν σαν θεότητα. Φρόντισε να καθορίσει γιορτές και αργίες ώστε να συμμετέχει όλη η πόλη και να δεθούν όλοι οι κάτοικοι μεταξύ τους.


Στη συνέχεια αποφάσισε να αλλάξει το ημερολόγιο. Το ρωμαϊκό έτος επί Ρωμύλου είχε 304 ημέρες και ο πρώτος μήνας ήταν ο Μάρτιος προς τιμή του Άρη. Ο Νουμάς ανέβασε τις ημέρες σε 355, πολύ κοντά και στο σημερινό έτος, και έφτιαξε δύο μήνες ακόμη, τον Ιανουάριο, προς τιμή του Ιανού που ήταν και η αρχή του χρόνου αφού ο Ιανός είναι αρχή των πάντων, και τον Φεβρουάριο που ήταν ένας μήνας νηστειών και προσευχών, ένας μήνας κάθαρσης.


Μία άλλη πολλή σημαντική αλλαγή ήταν η καθιέρωση των νομισμάτων σαν μέσο συναλλαγών. Επίσης φρόντισε να δοθεί γη στους ακτήμονες και ενθάρρυνε την οργάνωση των επαγγελματιών σε συντεχνίες. Τέλος έγραψε πολλά βιβλία τα οποία βρέθηκαν πολλά χρόνια μετά τον θάνατο του στον τάφο του στον Ιανίκολο λόφο.


Να σημειωθεί ο Νουμάς ήταν ο μόνος βασιλιάς των Ρωμαίων που πέθανε από φυσικά αίτια στα βαθιά του γεράματα. Όπως είδαμε ο Ρωμύλος «εξαφανίστηκε» ενώ όλοι οι επόμενοι είτε σκοτώθηκαν στη μάχη είτε δολοφονήθηκαν είτε καθαιρέθηκαν. Ο Νουμάς όταν πέθανε άφησε μία πόλη άψογα οργανωμένη, πολιτισμένη, ειρηνική και με βαθιά θρησκευτική πίστη το οποίο αν λάβουμε υπόψη μας και την καταγωγή των κατοίκων της Ρώμης αυτό ήταν ένα τεράστιο κατόρθωμα!




Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Ρωμύλος

Με την ίδρυση της Ρώμης άρχισαν και τα προβλήματα της. Αρμόδιος φυσικά για να τα λύσει ήταν ο βασιλιάς της νέας πόλης, ο Ρωμύλος.

Το πρώτο πρόβλημα που προέκυψε ήταν ο μικρός πληθυσμός. Το σημείο στο οποίο έφτιαξε την πόλη του ο Ρωμύλος είχε το αμυντικό πλεονέκτημα οτι παντού γύρω από τον λόφο που εγκαταστάθηκε υπήρχαν τεράστιες ελώδεις εκτάσεις που έκαναν πολύ δύσκολη την πραγματοποίηση επίθεσης εναντίων της νέας πόλης, από την άλλη αυτό το αμυντικό πλεονέκτημα ήταν μεγάλο μειονέκτημα για τους κατοίκους που ήθελαν να ζήσουν εκεί, αφού τα κουνούπια και οι ασθένειες θέριζαν στην περιοχή. Η λύση που σκέφτηκε ο Ρωμύλος ήταν να αυξήσουμε τον πληθυσμό της πόλης ώστε να μπορούμε από τη μία να αμυνθούμε καλύτερα και έχοντας και περισσότερα αντρικά χέρια να αποξηράνουμε τα έλη και να τα κάνουμε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Για να το πετύχει αυτό όρισε ένα σημείο λίγο έξω από την ελώδη περιοχή ως "ιερό δάσος". Αυτό σήμαινε πως οποιοσδήποτε έμπαινε μέσα σε αυτό το δάσος και έβγαινε από την άλλη πλευρά για να πάει στη Ρώμη ήταν ελεύθερος πολίτης, ανεξάρτητα του τι είχε κάνει στην πόλη από την οποία ερχόταν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα στην περιοχή να μαζευτούν όλα τα καλόπαιδα, ληστές, κλέφτες, δολοφόνοι και όσοι σκλάβοι μπορούσαν να το σκάσουν. Για να βρουν όλοι αυτοί γη να καλλιεργήσουν έπρεπε να αποξηραθούν τα έλη, όπως και έγινε, και έτσι η Ρώμη άρχισε σιγά-σιγά να μεγαλώνει.

Με το που λύθηκε λοιπόν αυτό το πρόβλημα προέκυψε ένα δεύτερο και μεγαλύτερο, και πολύ καθοριστικό για το μέλλον της πόλης. Όπως είδαμε, η ομάδα που ίδρυσε την πόλη ήταν κάποιοι φυγάδες από άλλες πόλεις, και η δεύτερη φουρνιά κατοίκων ήταν φυγάδες και αυτοί. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι γυναίκες να είναι ελάχιστες και πιασμένες και οι άντρες να έχουν μείνει όλοι ελεύθεροι. Για να μην αρχίσουν λοιπόν να την βρίσκουν μεταξύ τους και στο τέλος αφανιστούν ο Ρωμύλος κατέστρωσε ένα σχέδιο. Κοντά στη Ρώμη ζούσε μία συγγενική φυλή, οι Σαβίνοι με βασιλιά τους τον Τίτο Τάτιο. Ο Ρωμύλος λοιπόν, αποφάσισε να διοργανώσει μεγάλους αγώνες δρόμου και ιπποδρομίες και φυσικά δε μπορούσε να μην καλέσει τους γείτονές του. Έφτασαν λοιπόν στην πόλη οι Σαβίνοι με τις γυναίκες και τα παιδιά τους και κάθισαν να παρακολουθήσουν τους αγώνες. Όπως συμβαίνει λίγο-πολύ και σήμερα όταν οι άντρες παρακολοθούν αγώνες δύσκολα τους αποσπά κάτι την προσοχή, οπότε δεν πρόσεξαν οτι οι Ρωμαίοι άρχιζαν σιγά-σιγά να φεύγουν από το στάδιο. Όταν πέρασε η ώρα και το κατάλαβαν ήταν αργά. Οι Ρωμαίοι είχαν αρπάξει τις κόρες των Σαβίνων, τις είχαν πάρει στο σπίτι και τις είχαν παντρευτεί με συνοπτικές διαδικασίες. Αυτό φυσικά σήμαινε πόλεμο. Την άλλη μέρα οι Ρωμαίοι είχαν στρατοπεδεύσει στον Καπιτωλίνο Λόφο και περίμεναν τους πεθερούς τους οι οποίοι έρχονταν ξανά στη Ρώμη αλλά αυτή τη φορά αρματωμένοι. Στην αρχή η μάχη έδειχνε πως πάει προς το μέρος των Ρωμαίων αλλά κάποια στιγμή μία κόρη, η Ταρπηία που μάλλον δεν ήταν πολύ ικανοποιημένη από τον άντρα που της έλαχε άνοιξε τις πύλες και όρμησαν μέσα οι πεθεροί. Όσο και αν φαίνεται απίστευτο το τέλος της μάχης βρήκε γαμπρούς και πεθερούς να κάθονται όλοι μαζί και να κάνουν ένα φοβερό τσιμπούσι λες και ήταν το τέλος ιστορίας του Αστεριξ! Πως έγινε αυτό; Οι Ρωμαίοι αντιστέκονταν στην ξαφνική εισβολή και η μάχη συνεχιζόταν αδυσώπητη μέχρι τη στιγμή που αποφάσισαν να επέμβουν οι άλλες γυναίκες. Εμφανιστηκαν όλες μαζί στο πεδίο της μάχης ντυμένες πένθιμα και έδωσαν στους άντρες να καταλάβουν οτι όποιος και αν ήταν ο νικητής αυτές θα ήταν στεναχωρημένες. Ο λόγος; Αν κέρδιζαν οι πεθεροί θα έμεναν χήρες, αν κέρδιζαν οι γαμπροι θα έμεναν ορφανές. Το καλοσκέφτηκαν λοιπόν και οι άντρες και είπαν να δώσουν τόπο στην οργή. Ο Ρωμύλος με τον Τάτιο τα συζήτησαν και τα συμφώνησαν μεταξύ τους, θα κυβερνούσαν μαζί την πόλη. Ο Τάτιος όμως είχε την ευγενή καλοσύνη να πεθάνει γρήγορα και έτσι δεν είχε τη μοίρα του άλλου συγκυβερνήτη του Ρωμύλου (λέγε με Ρέμο).

Αυτές οι δύο ήταν οι σημαντικότερες πράξεις της βασιλίας του Ρωμύλου. Αν θέλουμε να την αποτυπώσουμε πιο κοντα στην πραγματικότητα ουσιαστικά βλέπουμε οτι κατά την περίοδο της βασιλείας τους η πόλη μεγάλωσε πληθυσμιακά και επίσης έκανε και μία καλή συμμαχία με μία άλλη φυλή της περιοχής επεκτείνοντας τα εδάφη της.

Το τέλος του Ρωμύλου  είναι αινιγματικό. Λένε οτι μία μέρα που ήταν στο στρατόπεδο μαζί με τους στρατηγούς του ο Θεός Άρης κατέβασε ένα μεγάλο σύννεφο σκόνης το οποίο τον τύλιξε και τον ανέβασε στον ουρανό. Πιο λογικό μου φαίνεται πάντως οτι συννεφο σκόνης όντως υπήρχε από την επίθεση που έκαναν οι αμεσοι αντιπρόσωποι του Άρη, οι στρατηγοί, στον βασιλιά για κάποια δυσαρέσκεια που υπήρχε με τη συμπεριφορά του βασιλιά απέναντι στο στράτευμα. Και σαν επιβεβαίωση σε αυτό έρχεται ο διορισμός του επόμενου βασιλιά. Νούμας Πομπίλιος, ένας βασιλιάς που η μόνη του ασχολία είναι η θρησκεία και δεν τον ενδιαφέρει καθόλου ο πόλεμος!

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Η Ίδρυση της Ρώμης (η πραγματικότητα ή κάτι πιο κοντά σε αυτήν)

Οι αρχαίες Ιταλικές φυλές ήταν οι Λιγούριοι οι Σικούλιοι. Ήταν μάλλον κοντοί, μαυριδεροί και είχαν κεφάλι σαν αχλάδι. Ζούσαν ήρεμα στη χώρα τους, καλλιεργούσαν, πολεμούσαν με το διπλανό χωριό και η ζωή κυλούσε όμορφα και ωραία.  

Περίπου στο 2000 π.Χ. όμως ήρθαν από το βορρά διάφορες άλλες φυλές, όπως ήρθαν στην Ελλάδα οι Δωριείς, Αιολείς κτλ. Αυτοί ήταν ψηλοί, πιο δυνατοί, είχαν ανακαλύψει ήδη τον χαλκό (η εποχή του χαλκού στην Ιταλία ήταν μεταξύ 2200 π.Χ και 1700 π.Χ, οπότε είναι πιθανό να έφτασε από αυτές τις φυλές) και δυστυχώς δεν έχω βρει κάπου στη βιβλιογραφία κάποια ενδιαφέρουσα περιγραφή του κεφαλιού τους. Αυτό που ξέρω είναι πως είχαν την "ιδιοτροπία" να χτίζουν τα σπίτια τους πάνω σε πασάλους. Στην αρχή έκαναν κατάληψη του βορρά της Ιταλίας και συγκεκριμένα εγκαταστάθηκαν στη λίμνη Κόμο (αυτό δείχνει ότι τουλάχιστον είχαν γούστο ή απλά αυτοί τότε καθόρισαν τα trend που ισχύουν ακόμη) και όλο και κατέβαιναν. Από αυτούς προέρχονται οι Ούμπροι, οι Λατίνοι και οι Σαβίνοι, οι τρεις «νέες» ρωμαϊκές φυλές οι οποίες αφομοίωσαν(;), εκδίωξαν (;), αφάνισαν (;), μάλλον ένας συνδυασμός των τριών, τους ιθαγενείς.

Στο 1000 π.Χ. η κατάληψη της Ιταλίας είχε προχωρήσει αρκετά και έφτασαν μέχρι τον Τίβερη. Στην περιοχή είχαν ιδρύσει διάφορες πόλεις με σημαντικότερη την Άλμπα Λόγγα που συναντάμε και στο μύθο. Δυστυχώς από τότε τα πράγματα ήταν δύσκολα για τους φτωχούς, έπρεπε να δουλεύουν για τον αφέντη τους, δεν είχαν δική τους γη και αυτό έστρεφε πολλούς από αυτούς στην παρανομία. Κάποια στιγμή μία ομάδα τέτοιων κατοίκων (άποροι, άκληροι και κάποιοι παράνομοι) έφυγαν από εκεί και πήγαν πιο κάτω να ιδρύσουν μία άλλη πόλη. Μέσα σε αυτή την ομάδα προφανώς υπήρχαν και δύο αδέρφια, ο Ρωμύλος και ο Ρέμος οι οποίοι ήταν ηγέτες αυτής της ομάδας. Όταν έφτασαν και έφτιαξαν την πόλη ο Ρωμύλος σκότωσε με κάποια δικαιολογία τον Ρέμο για να μην αναγκαστεί να μοιραστεί την εξουσία και έτσι έγινε ο πρώτος βασιλιάς της νέας πόλης στην οποία έδωσε το όνομα του...Ρώμη.  

Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Η Ίδρυση της Ρώμης (ο μύθος)


Πολύ πριν την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Καίσαρα και του Μάρκου Αυρηλίου, και αμέσως πριν την Ρωμαϊκή Δημοκρατία του Κάτωνα και του Κικέρωνα υπήρχε το Βασίλειο της Ρώμης, μία πόλη σχετικά μικρή με έναν βασιλιά να την κυβερνά η οποία όμως ήταν προορισμένη για μεγάλα πράγματα. Πριν αρχίσουμε όμως να βλέπουμε τον κάθε βασιλιά και τη θητεία του ας δούμε πρώτα πως δημιουργήθηκε αυτή η μικρή πόλη. Αρχικά θα δούμε το πως αρέσει στους Ρωμαίους να φαντάζονται την δημιουργία της πόλης τους και στη συνέχεια μία ιστορία πιο κοντά στην πραγματικότητα.

Όπως συμβαίνει και με τη δική μας πόλη (Αθήνα, μονομαχία Ποσειδώνα - Αθηνάς) έτσι και οι Ρωμαίοι είχαν την εντύπωση οτι πόλη τους ήταν ευλογημένη από τους θεούς, το δίδυμο βέβαια ήταν διαφορετικό, Άρης και Αφροδίτη συνέβαλλαν στη δημιουργία αυτής της πόλης που έμελλε να γίνει το κέντρο του κόσμου.

Όλα ξεκίνησαν από την Τροία. Όταν οι Έλληνες, χάρη στην πονηριά του Οδυσσέα, κατάφεραν να μπουν στην Τροία και να καταστρέφουν τα πάντα στο πέρασμα τους ένας άνθρωπος, πήρε κάποια βασικά υπάρχοντα, τον ηλικιωμένο πατέρα του στην πλάτη και με τη βοήθεια της μητέρας του, της Αφροδίτης (είχαν από τα πολύ παλιά χρόνια αυτές τις συνήθειες η μανάδες) κατάφερε να σωθεί από την Τροία και μετά από πολλές περιπλανήσεις να φτάσει στα παράλια της Ιταλίας και συγκεκριμένα κοντά στο σημείο που σήμερα βρίσκεται η Αρχαία Όστια. Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Αινείας, ο άνθρωπος από τον οποίο κατάγονται οι Ρωμαίοι και έτσι από μία πλευρά είναι όλοι απόγονοι της Αφροδίτης. Ο γιος του Αινεία, ο Ασκάνιος, ίδρυσε στην ευρύτερη περιοχή μία πόλη, την Άλμπα Λόγγα, η οποία κατάφερε πολύ σύντομα να γίνει η πιο μεγάλη και σημαντική της περιοχής. Περνώντας τα χρόνια, και συγκεκριμένα 8 γενιές μετά (200 χρόνια περίπου) οι απόγονοι του Αινεία ήταν ακόμα στο θρόνο της Άλμπα Λόγγα. Δύο αδέρφια κυβερνούσαν τότε, ο Νουμίτορας και ο Αμούλιος. Δυστυχώς όταν δύο βασιλιάδες κάθονται σε ένα θρόνο δεν αισθάνονται τόσο άνετα και έτσι ο φιλόδοξος Αμούλιος αποφάσισε να κρατήσει τον θρόνο για τον εαυτό του. Φυλάκισε το Νουμίτορα και σκότωσε όλα του τα παιδιά εκτός από μία κόρη, την Ρέα Σίλβια, την οποία όμως ανάγκασε να γίνει ιέρεια της θεάς Βέστα, υποχρεωμένη δηλαδή να μείνει παρθένα για τουλάχιστον 30 χρόνια από τότε που έγινε ιέρεια. Έτσι ο Αμούλιος εξασφάλισε οτι δε θα υπήρχε κανένας απόγονος του Νουμίτορα να τον απειλήσει, ούτε αυτόν, ούτε τα παιδιά του. Υπολόγιζε όμως χωρίς τον ξενοδόχο.

Μια μέρα η Ρέα Σίλβια έκανε μπάνιο σε ένα ποτάμι και όταν τελείωσε ξάπλωσε και κοιμήθηκε στην όχθη. Από το σημείο περνούσε ομως ο θεός Άρης, ο οποίος όταν δε σκαρώνει πολέμους συνήθως ψάχνει όμορφα κοριτσάκια, είδε λοιπόν την Ρέα Σίλβια όμορφη και καθαρή δίπλα στο ποτάμι και το κακό δεν άργησε να γίνει. Το αποτέλεσμα; Η Ρέα Σίλβια έμεινε έγκυος και επειδή ο Άρης δεν είναι κανένας τυχαίος έκανε δίδυμα, δύο αγόρια, τον Ρωμύλο και τον Ρέμο. Ο Αμούλιος όταν το έμαθε έριξε στον Τίβερη τη Ρέα Σίλβια και έδωσε τα παιδιά σε έναν υπηρέτη για να τα σκοτώσει. Αυτός ομως τα λυπήθηκε και τα έβαλε σε ένα καλάθι και τα άφησε στο ποτάμι. Τα παιδιά όμως δεν πνίγηκαν, το καλάθι βγήκε στην ακτή και τα παιδιά τα βρήκε μία λύκαινα (σύμβολο του Άρη). Αντί να τα φάει τα ζέστανε και τα θήλασε και τα πρόσεχε μέχρι που ένας βοσκός περνούσε από το σημείο και τα πήρε σπίτι του. Ο βοσκός αυτός ήταν ο Φαυστύλος και έχοντας ακούσει την ιστορία για τη Ρέα Σίλβια κατάλαβε αμέσως ποιά ήταν αυτά τα δύο παιδιά. Τα πρόσεχε και τα μεγάλωσε σαν δικά του παιδιά και όταν μεγάλωσαν αρκετά τους είπε την ιστορία τους και την καταγωγή τους.

Τότε οι δυο νέοι άνδρες γύρισαν στην Άλμπα Λόγγα, σκότωσαν τον Αμούλιο και απεκατέστησαν στον θρόνο τον παππού τους, τον Νουμίτορα. Ο Ρωμύλος και ο Ρέμος όμως, ανυπόμονοι σαν νέοι που ήταν δε θέλησαν να περιμένουν τον θάνατο του παππού για να πάρουν την στρωμένη επιχείρηση, ήθελαν την περιπέτεια και να ιδρύσουν μία δική τους πόλη. Πήγαν λοιπόν προς το σημείο όπου μεγάλωσαν και αποφάσισαν ότι κάπου εκει θα ιδρύσουν την πόλη τους.

Ήταν μεταξύ δύο λόφων, ο Ρωμύλος ήθελε η πόλη να χτιστεί στον Παλατινό και Ρέμος στον Αβεντινό. Έβαλαν λοιπόν μεταξύ τους ένα στοίχημα, θα ανέβαιναν και οι δύο στους λόφους τους και όποιος έβλεπε περισσότερα πουλιά θα κέρδιζε, η πόλη θα χτιζόταν όπου ήθελε και θα έπαιρνε το όνομα του. Νικητής ανεδείχθει ο Ρωμύλος, ο οποίος είδε 12 πουλιά αντί για 6 που είδε ο Ρέμος. Η πόλη θα ονομαζόταν Ρώμη και θα την κυβερνούσαν τα δύο αδέρφια.

Η πρώτη δουλειά που έκαναν τα δύο αδέρφια, που ήταν και οι μοναδικοί κάτοικοι της πόλης, ήταν να φτιάξουν τα τείχη της πόλης τους. Έσκαψαν λοιπόν την τάφρο και έχτισαν τα τείχη. Όταν τελείωσαν ορκίστηκαν οτι θα σκοτώσουν όποιον τολμήσει να πειράξει αυτά τα τείχη. Ο Ρέμος όμως, κακόκεφος και από την ήττα στο στοίχημα, βρήκε ένα σημείο όπου το τείχος δεν ήταν γερό, έβαλε τις φωνές στον αδερφό του και με μία κλοτσιά το έριξε. Ο Ρωμύλος, πιστός στον όρκο που έδωσε λίγο πριν, σκότωσε αμέσως τον αδερφό του. Ήταν 21 Απριλίου του 753 π.Χ.. Η μέρα που με μία αδελφοκτονία επικυρώθηκε η ίδρυση της Ρώμης με πρώτο της βασιλιά, τον ιδρυτή της, τον Ρωμύλο.