Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Λεύκιος Ταρκύνιος Πρίσκος

Ο Λεύκιος Ταρκύνιος Πρίσκος ήταν Έλληνας, έτσι θα έλεγε ο Λιακόπουλος! Πιο κοντά στην αλήθεια θα ήταν να λέγαμε πως ήταν Ετρούσκος, μιας και γεννήθηκε στην Ταρκηνία της Ετρουρίας από μητέρα ντόπια, και είχε ελληνική καταγωγή αφού ο πατέρας του ήταν ένας Έλληνας μετανάστης από την Κόρινθο, ο Δημάρατος, ο οποίος είχε εγκατασταθεί από χρόνια στην περιοχή και έκανε εμπόριο. Είχε την τύχη να παντρευτεί μία πανέξυπνη γυναίκα (δεν ξέρω αν ήταν και όμορφη) η οποία έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στην ιστορία της Ρώμης την περίοδο εκείνη, Την Τανακύλλα. Για να επηρεάσεις όμως την ιστορία της Ρώμης πρέπει να ζήσεις εκεί. Έτσι λοιπόν, η πρώτη κίνηση την Τανακύλλας ήταν αυτή που κάνουν οι γυναίκες σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, κρεβατομουρμούρα! Και γκρίνια-γκρίνια, μουρμούρα-μουρμούρα το ζεύγος άφησε την Ταρκυνία και πήγε στη Ρώμη.

Ο Λεύκιος Ταρκήνιος Πρίσκος
Εκεί τα πράγματα πήγαν καλύτερα από ότι φανταζόταν η Τανακύλλα. Ο Ταρκήνιος έκανε μεγάλη εντύπωση στους Ρωμαίους αφού ήταν όμορφος, καλοντυμένος, μορφωμένος, πλούσιος και ανοιχτοχέρης ενώ ο μέσος Ρωμαίος ήταν ένας φτωχός και τσιφούτης αμόρφωτος χωριάτης και κέρδισε την εύνοια του Μάρκιου ο οποίος τον είχε προσλάβει για να φυλάει τα παιδιά του. Όταν ήρθε η ώρα (με το θάνατο του Μάρκιου) έβαλε τα μεγάλα μέσα. Λένε ότι ήταν ο πρώτος που δωροδόκησε για να εκλεγεί βασιλιάς και ο πρώτος που σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει τους πληβείους. Για το πρώτο να σας πω την αλήθεια διατηρώ τις επιφυλάξεις μου, το δεύτερο όμως είναι εύκολο να το δεχτούμε αφού την εποχή της εκλογής του Ταρκήνιου οι πληβείοι ήταν περισσότεροι από ποτέ οπότε άξιζε τον κόπο κάποιος να τους έχει με το μέρος του. Κάπως έτσι λοιπόν ανέλαβε την εξουσία. Και η πρώτη του δουλειά ήταν να αυξήσει τον αριθμό των Συγκλητικών κατά 100 διορίζοντας κάποιους φίλους του για να τον υποστηρίξουν στις δύσκολες στιγμές. Μεταξύ αυτών, αξίζει να αναφερθεί ήταν και ένας Οκταβιανός, απόγονος του οποίου ήταν ο μεγάλος κατακτητής Οκταβιανός Αύγουστος.

Ήταν ο πρώτος από τους εμπόρους βασιλιάδες πράγμα το οποίο σήμαινε θητεία με πολλούς πολέμους. Μέχρι τότε οι βασιλιάδες ήταν αγρότες και ο πληθυσμός της Ρώμης γενικότερα ήταν αγροτικός. Οι αγρότες συνήθως χάνουν από τον πόλεμο, αφήνουν τα χωράφια τους χωρίς φροντίδα όταν λείπουν στον πόλεμο, αν δεχτούν επίθεση καταστρέφονται όλα, υπάρχει πιθανότητα ήττας στον πόλεμο άρα και απώλεια όλης της περιουσίας τους, οπότε έστω και αν οι προηγούμενοι βασιλιάδες ήταν πολεμοχαρής αυτό ήταν σε σύγκριση με τον Νουμά, σε σύγκριση με τον Ταρκήνιο ήταν φιλειρηνιστές μέχρι εκεί που δεν πάει. Ο Ταρκήνιος ήταν έμπορος, και σε αντίθεση με τους αγρότες οι έμποροι που  κατοικούν στις πόλεων λίγα έχουν να χάσουν σε έναν πόλεμο αλλά πολλά να κερδίσουν. Έτσι λοιπόν, όπως βλέπουμε γενικότερα στην Ευρωπαϊκή ιστορία, όσο περισσότερο μαζεύονται οι άνθρωποι στις πόλεις τόσο μεγαλύτεροι είναι και οι πόλεμοι. Ο έμπορος σε καιρό πολέμου, έχει μεγάλο όφελος, ανεβαίνει η ζήτηση, ανεβαίνουν οι τιμές, υπάρχουν πολλές κρατικές παραγγελίες και βγάζει μεγάλο κέρδος. Σε περίπτωση νίκης στον πόλεμο έχει και νέες αγορές στις οποίες μπορεί να απευθυνθεί, σε περίπτωση ήττας, παίρνει τα χρήματα που μάζεψε στον καιρό του πολέμου και πάει σε άλλη πόλη. Έτσι λοιπόν σκεπτόμενος ο Ταρκήνιος έστηνε πολέμους με την παραμικρή ή και δίχως καμμία αφορμή.

Ο Ταρκήνιος σαν βασιλιάς άλλαξε και τα έθιμα της Ρώμης. Έφτιαξε παλάτι, είχε θρόνο, σκήπτρα, προσωπική φρουρά και έφερε πολλές γιορτές και έθιμα από την Ετρουρία όπου καταγόταν. Την θητεία την περιγράφουν κάποιοι ιστορικοί σαν το μεγάλο φαγοπότι! Έκανε συνεχώς πόλεμους που για να υποστηριχθούν χρειάζονταν όπλα και ρούχα για τους στρατιώτες τα οποία όμως δε τα έφτιαχνε όποιος και όποιος αλλά οι φίλοι-έμποροι του Ταρκήνιου που με τα λεφτά τους είχαν δωροδοκήσει για να ανέβει στην εξουσία. Οι αμοιβές τους για αυτές τις παραγγελίες ήταν σκανδαλώδεις και στράγγιζαν τα δημόσια ταμεία (μάλλον κάποιοι δικοί μας τον είχαν για πρότυπο τον Ταρκήνιο) αλλά όσο και να φώναζε η Σύγκλητος κανείς δε τολμούσε να καθαιρέσει τον βασιλιά μιας και πάντα είχε την υποστήριξη των πληβείων.


Αναπαράσταση του Circus Maximus (ο Μεγάλος Ιππόδρομος) από τα χρόνια της ακμής του.



Όπως συμβαίνει με όλους τους βασιλιάδες (αργότερα στην ιστορία τους συναντάμε σαν πρωθυπουργούς) μπορεί να δίνουν μίζες, να λαδώνουν, να είναι λαοπλάνοι αλλά κάνουν και κάποια έργα. Τα βασικότερα έργα της θητείας του ήταν ο μεγάλος αποχετευτικός αγωγός, ο οποίος κατάφερε να απαλλάξει την πόλη από τη βρόμα που υπήρχε τόσα χρόνια και ο ιππόδρομος για να προσφέρει θεάματα στον λαό. Επίσης έκανε αρκετά οχυρωματικά έργα με σημαντικότερο το τοίχος που ορθώθηκε για να προστατεύει την πόλη.


Το σημείο όπου βρισκόταν το Circus Maximus όπως είναι σήμερα.
 


Ο Ταρκήνιος κυβέρνησε για πολλά χρόνια αλλά και αυτός, όπως ήταν φυσικό δεν πέθανε από φυσικά αίτια. Μία μέρα του επιτέθηκαν 2 άνδρες και χτυπώντας τον με ένα τσεκούρι στο κεφάλι τον σκότωσαν. Οι δύο άνδρες που του επιτέθηκαν ήταν τα παιδιά του Άγκου Μάρκιου τα οποία περίμεναν για χρόνια τη στιγμή να διεκδικήσουν τον θρόνο του πατέρα τους και κάποιοι ιστορικοί λένε πως σε αυτή τους την πράξη είχαν και τις ευλογίες της Συγκλήτου που ποτέ δεν είδε με καλό μάτι τον Ταρκήνιο. Δε τα κατάφεραν όμως, ο Ταρκήνιος μπορεί να πέθανε αλλά χάρη στην παρέμβαση της Τανακύλλας ο επόμενος βασιλιάς ήταν Σέρβιος Τύλλιος Ταρκήνιος, ο θετός γιος του Ταρκήνιου ο οποίος πήγε στο παλάτι όταν ήταν παιδί σαν δούλος και έγινε βασιλιάς και μάλιστα μαζί με τον Νουμά ο καλύτερος βασιλιάς στην ιστορία της Ρώμης!


Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Άνκος Μάρκιος

Ο Άνκος Μάρκιος (εγγονός του Νουμά, οικογενειοκρατία από τότε!) που ανέλαβε τη βασιλεία μετά τον Οστίλιο ήταν ένας βασιλιάς που κινήθηκε στην ίδια λογική. Ήθελε να επεκτείνει την κυριαρχία της Ρώμης στις γύρω περιοχές και έτσι συνέχισε τους πολέμους που είχε ξεκινήσει ο προκάτοχός του με Σαβίνους και Λατίνους αποσπώντας τους όλο και περισσότερες περιοχές.

 Η οικονομία ήταν ακόμη αγροτική και το βασίλειο αρκετά αραιοκατοικημένο. Συνολικά είχε 30.000 κατοίκους εκ των οποίων οι 15.000 ζούσαν μέσα στην πόλη και οι υπόλοιποι στην ύπαιθρο. Ο Άνκος Μάρκιος ήταν ο τελευταίος από τους αγρότες βασιλιάδες. Δεν είχε κάποια ειδικά προνόμια, κυκλοφορούσε μόνος του, χωρίς φρουρά, θέλοντας να δείξει πως είναι ίσος με όλους και φυσικά είχε και αυτός τα χωράφια του τα οποία θέριζε και έσπερνε όπως και όλοι υπόλοιποι. Δεν είχε θρόνους, σκήπτρα κτλ και γενικά έδειχνε στον τρόπο ζωής του πως ήταν σαν όλους τους υπόλοιπους, όπως και οι προκάτοχοί του.

Έτσι πιστεύετε οτι ήταν η πρώτη έκδοση της Pons Sublicius.
Στην επεκτατική του πολιτική συνέχισε το έργο του Οστίλιου και απλώθηκε στην ηπειρωτική χώρα αφήνοντας τη θάλασσα ανεκμετάλλευτη αφού και αυτός τη φοβόταν, σαν τους προηγούμενους βασιλιάδες, αφού δεν είχε καμμία εμπειρία στο συγκεκριμένο τομέα. Μολαταύτα ήταν αυτός ο οποίος προς το τέλος της θητείας του αποφάσισε να φτιάξει το λιμάνι στην Όστια το οποίο ήταν πολύ σημαντικό στη συνέχεια της ιστορίας της πόλης. Το σημαντικότερο έργο του όμως ήταν η κατασκευή της πρώτης γέφυρας που ένωνε τις δύο όχθες του Τίβερη, της Pons Sublicius.


H Ponte Sublicio ή Aventino όπως είναι σήμερα.

Η οικογένεια του δεν έβγαλε άλλους βασιλιάδες στη συνέχεια αλλά αργότερα στον καιρό της δημοκρατίας και της αυτοκρατορίας διάφοροι απόγονοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο μέχρι το τέλος τις ιστορίας της πόλης.

Πιστεύεται ότι στο τέλος της βασιλείας του η κυριαρχία της Ρώμης απλωνόταν ως την Civitavecchia στο βορρά (περίπου 74 χλμ από τη Ρώμη), ως το Rieti ανατολικά (76 χιλιόμετρα περίπου) και ως το Frozinone στο νότο (86 χιλιόμετρα).

Μετά το τέλος της βασιλείας του Μάρκιου ήρθε στη Ρώμη μία νέα εποχή. Φορέας της αλλαγής και της μετάβασης στη νέα εποχή ήταν ο νέος βασιλιάς, ο Λεύκιος Ταρκύνιος Πρίσκος.  

Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Τύλλος Οστίλιος

Με το θάνατο του Νουμά η Ρώμη ήταν στην καλύτερη στιγμή της μικρής της ιστορίας. Ο πληθυσμός είχε μεγαλώσει, εξαιτίας της μακράς περιόδου ειρήνης, στα ταμία υπήρχαν χρήματα και η πόλη ήταν έτοιμη να μεγαλώσει και άλλο. Έτσι λοιπόν, ήταν φυσικό ο επόμενος βασιλιάς που εκλέχτηκε να μη κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια. Οι πόρτες του ναού του Ιανού άνοιξαν αμέσως για να υποδεχτούν έναν πολεμοχαρή βασιλιά. Το όνομα του ήταν Τύλλος Οστίλιος.
Ο Τύλλος Οστίλιος

Η οργάνωση και η δύναμη της πόλης είχαν αρχίσει να τρομάζουν τους γείτονες της Ρώμης. Και με το θάνατο του Νουμά, με τον οποίο είχαν υπογράψει συνθήκη ειρήνης την οποία και σεβάστηκαν, άρχισαν σιγά – σιγά να δείχνουν τη δυσαρέσκεια τους για τη δύναμη της. Ο Οστίλιος όμως ήταν άνθρωπος της δράσης. Επειδή ήξερε ότι υπήρχε αυτή η δυσαρέσκεια φρόντισε να τη σβήσει εν τη γενέσει της. Γνώριζε ότι αν συμμαχούσαν όλες οι γύρω πόλεις εναντίον της Ρώμης η μάχη θα ήταν δύσκολη, έτσι λοιπόν αποφάσισε να συντρίψει αμέσως τον κίνδυνο. Η ισχυρότερη πόλη της περιοχής, μετά τη Ρώμη, ήταν η Άλμπα Λόγγα.

Χωρίς να περιμένει πολύ ο Οστίλιος κήρυξε τον πόλεμο στην Άλμπα Λόγγα, δίχως ιδιαίτερη αφορμή προκειμένου να δείξει σε όλους ποιος είναι το αφεντικό στην περιοχή. Στην αρχή μεταξύ των δύο πόλεων γίνονταν διάφορες μικροσυγκρούσεις αλλά όσο περνούσε ο καιρός τόσο πλησίαζε η ώρα της μεγαλύτερης σύγκρουσης. Τελικά, αυτή αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή. Οι δύο στρατοί είχαν παραταχθεί ο ένας απέναντι στον άλλο και ετοιμάζονταν για τη μεγάλη μάχη αλλά αυτή δεν έγινε ποτέ. Οι αντιπρόσωποι των δύο στρατών αποφάσισαν αντί να γίνει κανονική μάχη να πολεμήσουν μεταξύ τους δύο τριάδες. Τρία αδέρφια από τη Ρώμη, οι Οράτιοι και τρία αδέρφια από την Άλμπα Λόγγα, οι Κουράτιοι. Στην πρώτη επίθεση η μονομαχίες ήταν σκληρές, δύο Κουράτιοι ήταν στο τέλος τραυματίες αλλά δύο Οράτιοι ήταν νεκροί. Ο στρατός της Άλμπα Λόγγα πανηγύριζε και ήταν σίγουρος για τη νίκη μιας και πλέον υπήρχαν τρεις Κουράτιοι με έναν μόνο Οράτιο. Όταν οι Κουράτιοι έκαναν να επιτεθούν στον ένα Οράτιο αυτός ξεκίνησε να τρέχει! Ακόμα μεγαλύτερα πανηγύρια για την οπισθοχώρηση του Ρωμαίου και οι Κουράτιοι να τρέχουν να τον ακολουθούν για να τον αποτελειώσουν και να πάρουν τη μεγάλη νίκη! Όμως ο Ρωμαίος είχε σχέδιο! Βλέποντας ότι ήταν τρεις και ήταν μόνος του ήξερε πως δεν είχε ελπίδα να κερδίσει. Έπρεπε με κάποιον τρόπο να τους αντιμετωπίσει έναν-έναν. Έτσι αποφάσισε να αρχίσει να τρέχει. Όταν έτρεξε αρκετά είδε πως οι τρεις αντίπαλοί του είχαν διαφορά μεταξύ τους, ο υγιής ήταν πρώτος, αρκετά μέτρα πίσω ήταν ο πιο ελαφρά τραυματισμένος και στο τέλος ο πιο βαριά τραυματισμένος. Έτσι κάποια στιγμή γύρισε απότομα πίσω για να αντιμετωπίσει τον υγιή Κουράτιο. Είχε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού γιατί οι Κουράτιοι είχαν πέσει στην παγίδα του και ήξερε ότι από αυτή τη μάχη θα κρίνονταν όλα, οι δύο τραυματίες που ακολουθούσαν είχαν εξουθενωθεί τελείως από το τρέξιμο και δε θα μπορούσαν να του αντισταθούν αν έβγαινε σώος από την πρώτη μονομαχία, και έτσι ακριβώς έγινε. Η έκπληξη του Κουράτιου δε τον άφησε να αμυνθεί και με ένα χτύπημα σωριάστηκε νεκρός. Στη συνέχεια σκότωσε και τους άλλους δύο και οι Ρωμαίοι είχαν κατακτήσει την Άλμπα Λόγγα. Τώρα τα πανηγύρια ήταν στην άλλη πλευρά ενώ οι κάτοικοι της Άλμπα Λόγγα ήξεραν πως το μέλλον τους ήταν δύσκολο.

Στην αρχή οι Ρωμαίοι απλά υπέταξαν την πόλη. Για να δώσουν σε όλους να καταλάβουν ότι δεν αστειεύονται χάρισαν τη ζωή σε όλους εκτός από τον βασιλιά. Αυτόν τον έδεσαν σε δύο άμαξες οι οποίες ξεκινούσαν το ταξίδι τους προς διαφορετικές κατευθύνσεις…Λίγο καιρό μετά οι Ρωμαίοι πάλι χωρίς κάποια αφορμή επιτέθηκαν στην Άλμπα Λόγγα, την ισοπέδωσαν τελείως, σκότωσαν και βίασαν και όσους έμειναν ζωντανοί τους πήραν σαν δούλους στη Ρώμη.
Αυτή ήταν η μοίρα του βασιλιά και της πόλης της Άλμπα Λόγγα, της μητρόπολης της Ρώμης, της πόλης καταγωγής του Ρωμύλου που πριν 150 χρόνια περίπου ήταν βασιλιάς ο παππούς του Ρωμύλου.

Ο καιρός στη βασιλεία του Οστίλιου συνέχιζε να κυλάει με μάχες απέναντι στους γείτονες. Κέρδιζε διάφορες περιοχές γύρω από τη Ρώμη, είτε από το Λάτιο, είτε τους Σαβίνους και απέκρουε επιθέσεις των Βήιων.

Η βασιλεία του Οστίλιου ολοκληρώθηκε όπως και του Ρωμύλου, σε ένα στρατόπεδο. Απλά αυτή τη φορά ήταν άλλος ο Θεός που ανέλαβε να τον εξαφανίσει και επίσης δε λατρεύτηκε σαν Θεός αλλά οι Ρωμαίοι το είδαν σαν τιμωρία για τη σκληρότητα του. Ο Δίας έριξε έναν κεραυνό πάνω του και τον έψησε κανονικότατα! Ο διάδοχος του ήταν επίσης πολεμοχαρής αλλά δε γνωρίζουμε πολλά πράγματα για τη θητεία του. Το όνομά του; Άνκος Μάρκιος.   

Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Νουμάς Πομπίλιος


Όταν «εξαφανίστηκε» ο Ρωμύλος οι Ρωμαίοι βρέθηκαν σε μία περίεργη κατάσταση, ο Ρωμύλος ήταν ο ιδρυτής και πρώτος βασιλιάς της πόλης αλλά δεν είχε προβλέψει για τον διάδοχο του. Έτσι τον πρώτο καιρό το συμβούλιο των εκατό πατρικίων που είχε θεσπίσει ο Ρωμύλος χωρίστηκε σε δέκα δεκάδες και η κάθε δεκάδα εξέλεξε έναν εκπρόσωπο. Οι εκπρόσωποι αυτοί κυβερνούσαν την πόλη ανά πέντε ημέρες ο καθένας αλλά αυτό δεν ήταν αυτό που ήθελε ο λαός της Ρώμης, ήθελε ένα βασιλιά.


Νουμάς Πομπίλιος

Η επιλογή του λαού ήταν ένας Σαβίνος, ο Νουμάς Πομπίλιος, γαμπρός του τελευταίου βασιλιά των Σαβίνων του Τίτου Τάτιου. Αυτός ήταν τότε 40 χρονών και από το θάνατο της γυναίκας του και ύστερα ζούσε στην εξοχή και περιπλανιόταν στα διάφορα ιερά δάση, η αντιπολίτευση της εποχής, στην προκειμένη περίπτωση ήταν οι πατρίκιοι οι οποίοι έχασαν την εξουσία που είχαν έστω για λίγο, τον κατηγορούσαν ότι ήταν λίγο τρελός. Όταν του προσέφεραν τον θρόνο αυτός τον αρνήθηκε, η πολιτική του Ρωμύλου ήταν αρκετά επιθετική απέναντι στους γείτονες του και πίστευε ότι η πόλη χρειαζόταν για βασιλιά κάποιον με μεγαλύτερη εμπειρία στα στρατιωτικά από αυτόν. Όμως οι Ρωμαίοι είχαν διαλέξει αυτόν για αυτόν ακριβώς τον λόγο, είχαν κουραστεί από τις συνεχείς συρράξεις με τις γειτονικές πόλεις και ήθελαν έναν βασιλιά ειρηνικό. Με αυτούς τους όρους δέχτηκε.

 Το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να θεμελιώσει τη συμφωνία για μία ειρηνική εποχή φτιάχνοντας στη Ρώμη ένα σύμβολο εναντίον του πολέμου. Οικοδόμησε λοιπόν έναν ναό και τον αφιέρωσε στον Ιανό, τον Θεό με τις δύο όψεις, που λατρευόταν ως η αρχή των πάντων, άρα και του πολέμου και της ειρήνης. Η συμφωνία ήταν πως σε καιρό ειρήνης οι πόρτες του ναού θα ήταν κλειστές και θα άνοιγαν μόνο σε καιρούς πολέμου. Στα 43 χρόνια που βασίλεψε ο Νουμάς οι πόρτες δεν άνοιξαν ποτέ.

 Αφού έκτισε τον ναό, η επόμενη δουλειά του ήταν να κάνει συμφωνίες ειρήνης με όλα τα γειτονικά κράτη εξασφαλίζοντας έτσι ένα ειρηνικό περιβάλλον για να φτιάξει την πόλη όπως την ήθελε. Και άρχισε αμέσως και είχε και αρκετά χρόνια μπροστά του να το κάνει.


Νουμάς και Ηγερία (Giani Felice, 1806)
Ο Νουμάς ήταν κάτι σαν ένας βασιλιάς- άγιος – φιλόσοφος, κάτι πολύ ξεχωριστό για την εποχή του. Είχε ένα συγκεκριμένο όραμα για μία πόλη οργανωμένη, δομημένη, με συγκεκριμένες αρχές και αρετές και αυτό προσπαθούσε να εφαρμόσει. Για να πείσει τους κατοίκους για την ορθότητα των αποφάσεων άφησε να διαρρεύσει πως τους νόμους δε τους έβγαζε ο ίδιος αλλά κάθε βράδυ επισκέπτονταν μία νύμφη στο δάσος, την Ηγερία (κάποιοι κακοήθεις έλεγαν ότι ήταν κάποια κοπέλα με την οποία βρίσκονταν για άλλους λόγους) και του έλεγε τι έπρεπε να κάνει στην πόλη. Σημασία έχει πάντως πως τελικά τον πίστεψαν και έτσι δέχονταν ό,τι έλεγε με ευκολία. Με ποια νύμφη μιλούν οι σημερινοί πολιτικοί ηγέτες και δεχόμαστε τα πάντα δεν έχει αποσαφηνιστεί.

Στην αρχή θέλησε να βάλει μία τάξη στα θρησκευτικά ζητήματα. Καθώς οι κάτοικοι της Ρώμης προέρχονταν από τρεις διαφορετικές φυλές οι θεοί που έφερνε ο καθένας από τη φυλή μπλέκονταν μεταξύ τους και έτσι ο καθένας είχε μία διαφορετική πίστη που δεν ήταν καλό για μία πόλη που μόλις είχε συσταθεί και έπρεπε να χτίσει δεσμούς μεταξύ των μελών της. Έτσι ο Νουμάς έφτιαξε μία ιεραρχία των Θεών προσπαθώντας να κρατήσει μία ισορροπία μεταξύ των θεών των τριών φυλών κατήργησε τις ανθρωποθυσίες και διόρισε ποντίφικες, (ναι αυτός ήταν ο τίτλος τους και από εκεί παίρνει το όνομα του και ο ένας και μοναδικός σημερινός ποντίφικας) που ήταν σαν αρχιερείς. Οι βασικότεροι Θεοί τις νέας ιεραρχίας ήταν η Εστία, ο Άρης, ο Δίας και ο Κυρίνος που ήταν ο Ρωμύλος τον οποίο πλέον λάτρευαν σαν θεότητα. Φρόντισε να καθορίσει γιορτές και αργίες ώστε να συμμετέχει όλη η πόλη και να δεθούν όλοι οι κάτοικοι μεταξύ τους.


Στη συνέχεια αποφάσισε να αλλάξει το ημερολόγιο. Το ρωμαϊκό έτος επί Ρωμύλου είχε 304 ημέρες και ο πρώτος μήνας ήταν ο Μάρτιος προς τιμή του Άρη. Ο Νουμάς ανέβασε τις ημέρες σε 355, πολύ κοντά και στο σημερινό έτος, και έφτιαξε δύο μήνες ακόμη, τον Ιανουάριο, προς τιμή του Ιανού που ήταν και η αρχή του χρόνου αφού ο Ιανός είναι αρχή των πάντων, και τον Φεβρουάριο που ήταν ένας μήνας νηστειών και προσευχών, ένας μήνας κάθαρσης.


Μία άλλη πολλή σημαντική αλλαγή ήταν η καθιέρωση των νομισμάτων σαν μέσο συναλλαγών. Επίσης φρόντισε να δοθεί γη στους ακτήμονες και ενθάρρυνε την οργάνωση των επαγγελματιών σε συντεχνίες. Τέλος έγραψε πολλά βιβλία τα οποία βρέθηκαν πολλά χρόνια μετά τον θάνατο του στον τάφο του στον Ιανίκολο λόφο.


Να σημειωθεί ο Νουμάς ήταν ο μόνος βασιλιάς των Ρωμαίων που πέθανε από φυσικά αίτια στα βαθιά του γεράματα. Όπως είδαμε ο Ρωμύλος «εξαφανίστηκε» ενώ όλοι οι επόμενοι είτε σκοτώθηκαν στη μάχη είτε δολοφονήθηκαν είτε καθαιρέθηκαν. Ο Νουμάς όταν πέθανε άφησε μία πόλη άψογα οργανωμένη, πολιτισμένη, ειρηνική και με βαθιά θρησκευτική πίστη το οποίο αν λάβουμε υπόψη μας και την καταγωγή των κατοίκων της Ρώμης αυτό ήταν ένα τεράστιο κατόρθωμα!




Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Ρωμύλος

Με την ίδρυση της Ρώμης άρχισαν και τα προβλήματα της. Αρμόδιος φυσικά για να τα λύσει ήταν ο βασιλιάς της νέας πόλης, ο Ρωμύλος.

Το πρώτο πρόβλημα που προέκυψε ήταν ο μικρός πληθυσμός. Το σημείο στο οποίο έφτιαξε την πόλη του ο Ρωμύλος είχε το αμυντικό πλεονέκτημα οτι παντού γύρω από τον λόφο που εγκαταστάθηκε υπήρχαν τεράστιες ελώδεις εκτάσεις που έκαναν πολύ δύσκολη την πραγματοποίηση επίθεσης εναντίων της νέας πόλης, από την άλλη αυτό το αμυντικό πλεονέκτημα ήταν μεγάλο μειονέκτημα για τους κατοίκους που ήθελαν να ζήσουν εκεί, αφού τα κουνούπια και οι ασθένειες θέριζαν στην περιοχή. Η λύση που σκέφτηκε ο Ρωμύλος ήταν να αυξήσουμε τον πληθυσμό της πόλης ώστε να μπορούμε από τη μία να αμυνθούμε καλύτερα και έχοντας και περισσότερα αντρικά χέρια να αποξηράνουμε τα έλη και να τα κάνουμε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Για να το πετύχει αυτό όρισε ένα σημείο λίγο έξω από την ελώδη περιοχή ως "ιερό δάσος". Αυτό σήμαινε πως οποιοσδήποτε έμπαινε μέσα σε αυτό το δάσος και έβγαινε από την άλλη πλευρά για να πάει στη Ρώμη ήταν ελεύθερος πολίτης, ανεξάρτητα του τι είχε κάνει στην πόλη από την οποία ερχόταν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα στην περιοχή να μαζευτούν όλα τα καλόπαιδα, ληστές, κλέφτες, δολοφόνοι και όσοι σκλάβοι μπορούσαν να το σκάσουν. Για να βρουν όλοι αυτοί γη να καλλιεργήσουν έπρεπε να αποξηραθούν τα έλη, όπως και έγινε, και έτσι η Ρώμη άρχισε σιγά-σιγά να μεγαλώνει.

Με το που λύθηκε λοιπόν αυτό το πρόβλημα προέκυψε ένα δεύτερο και μεγαλύτερο, και πολύ καθοριστικό για το μέλλον της πόλης. Όπως είδαμε, η ομάδα που ίδρυσε την πόλη ήταν κάποιοι φυγάδες από άλλες πόλεις, και η δεύτερη φουρνιά κατοίκων ήταν φυγάδες και αυτοί. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι γυναίκες να είναι ελάχιστες και πιασμένες και οι άντρες να έχουν μείνει όλοι ελεύθεροι. Για να μην αρχίσουν λοιπόν να την βρίσκουν μεταξύ τους και στο τέλος αφανιστούν ο Ρωμύλος κατέστρωσε ένα σχέδιο. Κοντά στη Ρώμη ζούσε μία συγγενική φυλή, οι Σαβίνοι με βασιλιά τους τον Τίτο Τάτιο. Ο Ρωμύλος λοιπόν, αποφάσισε να διοργανώσει μεγάλους αγώνες δρόμου και ιπποδρομίες και φυσικά δε μπορούσε να μην καλέσει τους γείτονές του. Έφτασαν λοιπόν στην πόλη οι Σαβίνοι με τις γυναίκες και τα παιδιά τους και κάθισαν να παρακολουθήσουν τους αγώνες. Όπως συμβαίνει λίγο-πολύ και σήμερα όταν οι άντρες παρακολοθούν αγώνες δύσκολα τους αποσπά κάτι την προσοχή, οπότε δεν πρόσεξαν οτι οι Ρωμαίοι άρχιζαν σιγά-σιγά να φεύγουν από το στάδιο. Όταν πέρασε η ώρα και το κατάλαβαν ήταν αργά. Οι Ρωμαίοι είχαν αρπάξει τις κόρες των Σαβίνων, τις είχαν πάρει στο σπίτι και τις είχαν παντρευτεί με συνοπτικές διαδικασίες. Αυτό φυσικά σήμαινε πόλεμο. Την άλλη μέρα οι Ρωμαίοι είχαν στρατοπεδεύσει στον Καπιτωλίνο Λόφο και περίμεναν τους πεθερούς τους οι οποίοι έρχονταν ξανά στη Ρώμη αλλά αυτή τη φορά αρματωμένοι. Στην αρχή η μάχη έδειχνε πως πάει προς το μέρος των Ρωμαίων αλλά κάποια στιγμή μία κόρη, η Ταρπηία που μάλλον δεν ήταν πολύ ικανοποιημένη από τον άντρα που της έλαχε άνοιξε τις πύλες και όρμησαν μέσα οι πεθεροί. Όσο και αν φαίνεται απίστευτο το τέλος της μάχης βρήκε γαμπρούς και πεθερούς να κάθονται όλοι μαζί και να κάνουν ένα φοβερό τσιμπούσι λες και ήταν το τέλος ιστορίας του Αστεριξ! Πως έγινε αυτό; Οι Ρωμαίοι αντιστέκονταν στην ξαφνική εισβολή και η μάχη συνεχιζόταν αδυσώπητη μέχρι τη στιγμή που αποφάσισαν να επέμβουν οι άλλες γυναίκες. Εμφανιστηκαν όλες μαζί στο πεδίο της μάχης ντυμένες πένθιμα και έδωσαν στους άντρες να καταλάβουν οτι όποιος και αν ήταν ο νικητής αυτές θα ήταν στεναχωρημένες. Ο λόγος; Αν κέρδιζαν οι πεθεροί θα έμεναν χήρες, αν κέρδιζαν οι γαμπροι θα έμεναν ορφανές. Το καλοσκέφτηκαν λοιπόν και οι άντρες και είπαν να δώσουν τόπο στην οργή. Ο Ρωμύλος με τον Τάτιο τα συζήτησαν και τα συμφώνησαν μεταξύ τους, θα κυβερνούσαν μαζί την πόλη. Ο Τάτιος όμως είχε την ευγενή καλοσύνη να πεθάνει γρήγορα και έτσι δεν είχε τη μοίρα του άλλου συγκυβερνήτη του Ρωμύλου (λέγε με Ρέμο).

Αυτές οι δύο ήταν οι σημαντικότερες πράξεις της βασιλίας του Ρωμύλου. Αν θέλουμε να την αποτυπώσουμε πιο κοντα στην πραγματικότητα ουσιαστικά βλέπουμε οτι κατά την περίοδο της βασιλείας τους η πόλη μεγάλωσε πληθυσμιακά και επίσης έκανε και μία καλή συμμαχία με μία άλλη φυλή της περιοχής επεκτείνοντας τα εδάφη της.

Το τέλος του Ρωμύλου  είναι αινιγματικό. Λένε οτι μία μέρα που ήταν στο στρατόπεδο μαζί με τους στρατηγούς του ο Θεός Άρης κατέβασε ένα μεγάλο σύννεφο σκόνης το οποίο τον τύλιξε και τον ανέβασε στον ουρανό. Πιο λογικό μου φαίνεται πάντως οτι συννεφο σκόνης όντως υπήρχε από την επίθεση που έκαναν οι αμεσοι αντιπρόσωποι του Άρη, οι στρατηγοί, στον βασιλιά για κάποια δυσαρέσκεια που υπήρχε με τη συμπεριφορά του βασιλιά απέναντι στο στράτευμα. Και σαν επιβεβαίωση σε αυτό έρχεται ο διορισμός του επόμενου βασιλιά. Νούμας Πομπίλιος, ένας βασιλιάς που η μόνη του ασχολία είναι η θρησκεία και δεν τον ενδιαφέρει καθόλου ο πόλεμος!

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

Ρώμη - Τα Χρόνια των Βασιλέων - Η Ίδρυση της Ρώμης (η πραγματικότητα ή κάτι πιο κοντά σε αυτήν)

Οι αρχαίες Ιταλικές φυλές ήταν οι Λιγούριοι οι Σικούλιοι. Ήταν μάλλον κοντοί, μαυριδεροί και είχαν κεφάλι σαν αχλάδι. Ζούσαν ήρεμα στη χώρα τους, καλλιεργούσαν, πολεμούσαν με το διπλανό χωριό και η ζωή κυλούσε όμορφα και ωραία.  

Περίπου στο 2000 π.Χ. όμως ήρθαν από το βορρά διάφορες άλλες φυλές, όπως ήρθαν στην Ελλάδα οι Δωριείς, Αιολείς κτλ. Αυτοί ήταν ψηλοί, πιο δυνατοί, είχαν ανακαλύψει ήδη τον χαλκό (η εποχή του χαλκού στην Ιταλία ήταν μεταξύ 2200 π.Χ και 1700 π.Χ, οπότε είναι πιθανό να έφτασε από αυτές τις φυλές) και δυστυχώς δεν έχω βρει κάπου στη βιβλιογραφία κάποια ενδιαφέρουσα περιγραφή του κεφαλιού τους. Αυτό που ξέρω είναι πως είχαν την "ιδιοτροπία" να χτίζουν τα σπίτια τους πάνω σε πασάλους. Στην αρχή έκαναν κατάληψη του βορρά της Ιταλίας και συγκεκριμένα εγκαταστάθηκαν στη λίμνη Κόμο (αυτό δείχνει ότι τουλάχιστον είχαν γούστο ή απλά αυτοί τότε καθόρισαν τα trend που ισχύουν ακόμη) και όλο και κατέβαιναν. Από αυτούς προέρχονται οι Ούμπροι, οι Λατίνοι και οι Σαβίνοι, οι τρεις «νέες» ρωμαϊκές φυλές οι οποίες αφομοίωσαν(;), εκδίωξαν (;), αφάνισαν (;), μάλλον ένας συνδυασμός των τριών, τους ιθαγενείς.

Στο 1000 π.Χ. η κατάληψη της Ιταλίας είχε προχωρήσει αρκετά και έφτασαν μέχρι τον Τίβερη. Στην περιοχή είχαν ιδρύσει διάφορες πόλεις με σημαντικότερη την Άλμπα Λόγγα που συναντάμε και στο μύθο. Δυστυχώς από τότε τα πράγματα ήταν δύσκολα για τους φτωχούς, έπρεπε να δουλεύουν για τον αφέντη τους, δεν είχαν δική τους γη και αυτό έστρεφε πολλούς από αυτούς στην παρανομία. Κάποια στιγμή μία ομάδα τέτοιων κατοίκων (άποροι, άκληροι και κάποιοι παράνομοι) έφυγαν από εκεί και πήγαν πιο κάτω να ιδρύσουν μία άλλη πόλη. Μέσα σε αυτή την ομάδα προφανώς υπήρχαν και δύο αδέρφια, ο Ρωμύλος και ο Ρέμος οι οποίοι ήταν ηγέτες αυτής της ομάδας. Όταν έφτασαν και έφτιαξαν την πόλη ο Ρωμύλος σκότωσε με κάποια δικαιολογία τον Ρέμο για να μην αναγκαστεί να μοιραστεί την εξουσία και έτσι έγινε ο πρώτος βασιλιάς της νέας πόλης στην οποία έδωσε το όνομα του...Ρώμη.