Πράγα - Τύχο Μπράχε - Τα χρόνια πριν την Πράγα

Ο Τύχο Μπράχε γεννήθηκε το 1546 στη σημερινή Σουηδία που τότε όμως ήταν ακόμη Δανία. Οι Μπράχε ήταν μία από τις πιο επιφανείς οικογένειες της χώρας και από τους πρώτους που άφησαν τον καθολικισμό και στράφηκαν προς την μεταρρυθμισμένη θρησκεία. Η ζωή του σημαδεύτηκε από ένα αξιοπερίεργο γεγονός που συνέβη μόλις στα δύο του χρόνια. Τι συνέβη; Τον απήγαγε ο θείος του! Θεώρησε δίκαιο επειδή η οικογένεια του Τύχο είχε δύο παιδιά να πάρει αυτός το ένα επειδή δεν είχε την τύχη να κάνει παιδί αυτός με τη γυναίκα του. Το παράδοξο της υπόθεσης είναι πως δεν υπήρξε καμμία διαμαρτυρία από την πλευρά των γονιών του Τύχο και απλά συνεχίστηκε η ζωή του. Το θέμα είναι όμως ότι αυτή η απαγωγή συνετέλεσε τα μέγιστα στο να γίνει ο Τύχο αυτός που έγινε τελικά. Ενώ οι Μπράχε γενικά ήταν ένα σόι άγριο, πολεμοχαρές και μπλέκονταν σε καβγάδες το σόι της θείας του (Όξε) έδινε μεγάλη σημασία στη μόρφωση και στα γράμματα. Ο αδερφός της είχε μεγάλη επιρροή στο βασιλικό συμβούλιο της Δανίας και έτσι όταν τελείωσε το σχολείο ο Τύχο έγινε δεκτός στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Ύστερα από τρία χρόνια φοίτησης εκεί πήγε στη Λειψία, μετά στο Wittenberg και από εκεί λόγω πανώλης οδηγήθηκε στο Ρόστοκ.

Ο Τυχο Μπράχε

Στο Ρόστοκ ήταν όταν είδε μία έκλειψη σελήνης και διαβάζοντας τα σημάδια συμπέρανε ότι προμήνυε τον θάνατο του Τούρκου σουλτάνου (τότε όλοι οι αστρονόμοι ασχολούνταν και με την αστρολογία – όχι με μεγάλη επιτυχία όπως θα δούμε) Το θέμα ήταν ότι έκανε μία δημοσίευση με την πρόβλεψη του. Λίγες μέρες μετά έφτασαν τα νέα στο Ρόστοκ, ο Σουλτάνος όντως πέθανε αλλά…έξι μήνες πριν την πρόβλεψη του Τύχο. Αυτό ήταν αρκετό φυσικά για να γίνει ο Τύχο ο περίγελος της πόλης. Λίγους μήνες μετά σε μία γιορτή κάποιος τον προσέβαλε για το συγκεκριμένο θέμα και τότε ο Τύχο τον κάλεσε να λύσουν τις διαφορές τους αντρίκεια, με τα ξίφη. Στη μονομαχία ο Τύχο έχασε ένα κομμάτι της μύτης του. Ήταν πολύ τυχερός που επέζησε της αιμορραγίας και γλίτωσε και την μόλυνση. Όταν γύρισε στη Δανία έφτιαξε μόνος του, αναμιγνύοντας χρυσό και ασήμι, ένα πρόσθετο μέλος για την κομμένη του μύτη το οποίο έβαζε στη μύτη με μία κολλώδη αλοιφή που κουβαλούσε πάντα μαζί του.

Ο Τύχο είχε από μικρός λατρεία στην αστρονομία και από τον καιρό της Λειψίας αγόραζε και διάβαζε τέτοια βιβλία ενώ είχε ξεκινήσει από τα 15 του να ελέγχει την ακρίβεια, ή την ανακρίβεια για να πούμε την αλήθεια των παρατηρήσεων του Πτολεμαίου της Αλεξάνδρειας. Ο εξοπλισμός του σε αυτές τις μετρήσεις; Μία σφαίρα των ουρανών μεγέθους μίας γροθιάς και ένα κορδόνι. Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του Μπράχε σαν αστρονόμου ήταν η ακρίβεια στις μετρήσεις του, δεν ήταν ούτε κατασκευαστής όπως ο Γαλιλαίος ούτε τόσο μεγάλος θεωρητικός όπως ο Κέπλερ και ο Νεύτων.

Το 1572 ο Τύχο ζούσε στη Σουηδία, στην περιοχή που σήμερα είναι το ξακουστό Κνουνδστρουπ. Εκεί γνώρισε τον έρωτα της ζωής του και έκανε μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις του. Η Κίρστεν Γεανσντενα ήταν μία απλή γυναίκα της περιοχής, μία λαϊκιά – μία πληβεία και το Μπραχέικο δε μπορούσε να το επιτρέψει. Ανέδρασε σε αυτή τη σχέση και δεν ενέκρινε ποτέ τον γάμο τους. Ο Τύχο όμως ήταν κύριος, αυτή βρήκε και σε αυτή έμεινε πιστός σε όλη του τη ζωή. Στο θέμα της ανακάλυψης μαθαίνουμε πως ενώ προχωρούσε ένα βράδυ στο δρόμο και κοιτούσε τον ουρανο (έτσι πρέπει να πήγαιναν όλοι οι αστρονόμοι τότε, περπατούσαν και κοιτούσαν τον ουρανό) παρατήρησε ένα αστέρι που δε το είχε ξαναδεί, ένα νέο αστέρι κοντά στον αστερισμό της Κασσιόπης. Οι επιστήμονες σήμερα λένε ότι αυτό που είδε ήταν μία έκρηξη σούπερ νόβα. Αυτό ήταν τεράστια ανακάλυψη για την εποχή γιατί από την αρχαιότητα ο κόσμος πίστευε ότι το σύμπαν από το φεγγάρι και πέρα δεν αλλάζει ποτέ. Με αυτή του παρατήρηση ο προσεκτικός Τύχο άλλαξε τον τρόπο που θα κοιτούσαν τους ουρανούς οι αστρονόμοι για πάντα και ανάγκασε πολύ κόσμο να πηγαίνει με το κεφάλι ψηλά.

Το εργαστήρι του Τύχο, το ξακουστό Ουράνιενμποργκ

Το 1576 η φήμη του Τύχο σαν αστρονόμου είχε μεγαλώσει αρκετά και λόγω κάποιων προστριβών με τον βασιλιά απείλησε ότι θα φύγει και θα πάει στη Γερμανία να προσφέρει εκεί τις υπηρεσίες του. Τότε ο Φρειδερίκος Β’ του έδωσε αυτό που πάντα ήθελε. Τη δυνατότητα για ένα δικό του εργαστήριο για να παρατηρεί τους ουρανούς. Για να το καταφέρει αυτό του παραχώρησε ένα νησί, το Βεν, μαζί με τους κατοίκους του, τους φόρους του και την παραγωγή του με όρο να συμπεριφερθεί σωστά στους κατοίκους και να μην κάνει τίποτα παράλογο. Η πρώτη δουλειά που έκανε ο Τύχο όταν πήρε το νησί ήταν να χτίσει το τεραστίων διαστάσεων εργαστήριο του, το Ουρανιενμπόργκ στο χώρο που ήταν το μεγαλύτερο βοσκοτόπι του νησιού. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η σχέση του με τους ντόπιους δεν ήταν και οι καλύτερες δυνατές από την αρχή. Ο Τύχο έμεινε εκεί 20 χρόνια, έκανε παρατηρήσεις και χαρτογράφησε τους ουρανούς με απίστευτη ακρίβεια δεδομένου μάλιστα ότι μιλάμε για μία εποχή που δεν είχε ανακαλυφθεί ακόμη το τηλεσκόπιο και έκανε του Ουράνιενμποργκ ένα κόσμημα της επιστημονικής Ευρώπης. Μαθητές, σοφοί και ευγενείς γέμιζαν συνεχώς τα δωμάτια του για να παρακολουθήσουν τις ανακαλύψεις του Τύχο και να ακούσουν τις αναλύσεις του για το ηλιο-γεοκεντρικό σύστημα στο οποίο πίστευε. Έλεγε συγκεκριμένα ότι ο ήλιος ήταν στο κέντρο του σύμπαντος αλλά και η Γη ήταν σταθερή σε ένα σημείο και γύριζε μόνο γύρω από τον εαυτό της. Με αυτή τη θεωρεία θέλησε να μην πάει κόντρα στη θρησκεία που θεωρούσε τη Γη κέντρο του σύμπαντος αλλά δε μπορούσε να μην αποδεχτεί και την ορθότητα της θέσης του Κοπέρνικου για την ακινησία το ήλιου και την κίνηση της Γης.

Το σύστημα του Τύχο Μπράχε για τον κόσμο.

Κάποια στιγμή όμως όλα τα ωραία τελειώνουν. Ο Φρειδερίκος Β’, ο μαικήνας του Τύχο, πέθανε και ο διάδοχος του, ο Χριστιανός Δ’ δεν είχε καμμία διάθεση να δίνει τεράστια ποσά για τις μελέτες του Τύχο που δεν τον ενδιέφεραν καθόλου. Με δικαιολογίες λοιπόν την κακομεταχείριση των ντόπιων του Βεν και τον μη εγκεκριμένο γάμο του τον έδιωξε από το νησί.

Ήταν το 1597 όταν ο Τύχο μαζί με το νοικοκυριό του – 40 άτομα ήταν τα παιδιά και το υπηρετικό προσωπικό – έφυγαν για τη Γερμανία. Ήταν ήδη πάνω από τα 50 και το μέλλον του φαινόταν δύσκολο. Για τους επόμενους 18 μήνες προσπαθούσε από απόσταση να κερδίσει την εύνοια του βασιλιά αλλά χωρίς καμμία επιτυχία. Κάπως έτσι αποφάσισε να πάει στην Πράγα, στο γεωγραφικό και πολιτικό κέντρο της Ευρώπης όπου υπήρχε ένας βασιλιάς που έδειχνε ενδιαφέρον για τις επιστήμες και τις τέχνες. Έτσι το καλοκαίρι του 1599 έφτασε η κλήση του αυτοκράτορα. Αγόρασε μία καινούργια άμαξα και κίνησε για την Πράγα. Στο δρομο όμως έγινε ένα συμβάν που τον έκανε να αμφιβάλει για το αν έπρεπε να πάει στην Πράγα. Σε μία στάση στη διαδρομή, το κατοικίδιο ελάφι του ήπιε ένα πιάτο γεμάτο μπύρα και μεθυσμένο καθώς ήταν έπεσε από τις σκάλες. Αυτό το θεώρησε πολύ κακό οιωνό και καθυστέρησε λίγο την αναχώρηση του για την Πράγα. Τελικά όμως κατάλαβε ότι δεν είχε και πολλές επιλογές και έτσι μία ζεστή καλοκαιρινή μέρα, με τη μύτη του να λαμποκοπάει ο Τύχο βρέθηκε στην Πράγα.