Τρίτη 14 Φεβρουαρίου 2012

Πράγα - Τα τελευταία χρόνια

Η ιστορία της Τσεχίας τον 20 αιώνα έχει μία πολύ περίεργη ιδιομορφία, χαρακτηρίζεται από τρεις περιόδους που η κάθε μία έχει διάρκεια 20 ετών.

Η πρώτη περίοδος ξεκινάει το 1918, όταν σαν αποτέλεσμα της ήττας της Αυστροουγγαρίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο το κράτος αυτό διασπάται. Παρά τους αιώνες προσπαθειών (από τη μάχη του Λευκού Όρους) οι Τσέχοι δεν κατάφεραν να κερδίσουν ποτέ την ανεξαρτησία τους. Αυτή τους προσφέρθηκε απλόχερα τότε. Ένα από τα κράτη που δημιουργήθηκαν ήταν η Τσεχοσλοβακία η οποία περιελάμβανε τα εδάφη της σημερινής Τσεχίας, της Σλοβακίας αλλά και ένα μικρό κομμάτι της Ουκρανίας. Το κράτος ιδρύθηκε 28 Οκτωβρίου 1918 και η μέρα εορτάζεται ακόμη και σήμερα. Αυτή η πρώτη περίοδος ολοκληρώνεται το 1938 όταν στη χώρα εισβάλουν οι Γερμανοί. Οι Τσέχοι μόλις 20 χρόνια μετά την ανεξαρτητοποίηση τους βρίσκονται και πάλι κατακτημένοι.

Αφού πέρασαν δέκα χρόνια, το 1948, ξεκίνησε η δεύτερη εικοσαετής περίοδος. Το ΚΚΤ, έχοντας την υποστήριξη της Μόσχας καταλύει τον κυβερνητικό συνασπισμό και αναλαμβάνει πραξικοπηματικά την εξουσία. Οι αντιδράσεις του λαού απέναντι στο καθεστώς ήταν αυτές που έκλεισαν τον δεύτερο 20ετή κύκλο το 1968. Ήταν η πολυδιαφημισμένη Άνοιξη της Πράγας. Ο λαός είχε αρχίσει να αντιδρά ενάντια στο ΚΚΤ για την οικονομική κρίση που έπληττε τη χώρα και τις ανεπαρκείς κινήσεις του καθεστώτος για βελτίωση της κατάστασης από τις αρχές το ‘60. Η απάντηση όμως του ΚΚΤ ήταν πολύ αργή. Όταν το 1968 αποφάσισε να δοκιμάσει την εφαρμογή ενός προγράμματος που θα μπορούσε να περιγραφεί σαν «κοινωνικός σοσιαλισμός» που είχε σαν άξονες την κατοχύρωση ελευθερίας γνώμης, αναδιάρθρωση της οικονομίας και να αλλάξει τις σταλινικές πρακτικές του παρελθόντος το ΚΚΤ απλά ακολουθούσε τις εξελίξεις, δεν χάρασσε πορεία. Φυσικά και πάλι αυτή η κίνηση ήταν ένα βήμα προς τα εμπρός. Αυτό το βήμα όμως δεν ολοκληρώθηκε, αυτές οι διεργασίες οδήγησαν στην εισβολή μισού εκατομμυρίου στρατιωτών στην Τσεχοσλοβακία από τις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας (ΕΣΣΔ, Γερμανία, Πολωνία, Ουγγαρία και Βουλγαρία) για να σταματήσουν αυτές τις αυτονομιστικές τάσεις του ΚΚΤ. Οι Ρώσοι μάλιστα λένε πως δεν μπήκαν μόνοι τους στην Πράγα αλλά τους κάλεσε μία ομάδα του ΚΚΤ που δεν συμφωνούσε με τον κοινωνικό σοσιαλισμό που ήθελε να εφαρμόσει η κυβέρνηση. Έτσι ποτέ δε μάθαμε αν όντως είναι εφαρμόσιμο αυτό το σύστημα και αν όντως θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά για τον κάθε άνθρωπο σε σχέση με τα υπόλοιπα κομμουνιστικά καθεστώτα.

Ο τρίτος κύκλος ήταν ίσως ο πιο ήσυχος από τους τρεις και μάλλον αυτό σημαίνει ότι ήταν και ο πιο άσχημος για τους Τσέχους. Ξεκίνησε το 1969 όταν οι εισβολείς ανέλαβαν πλήρως την εξουσία και ολοκληρώθηκε το 1989 με τη Βελούδινη Επανάσταση. Μία επανάσταση που τη λένε Βελούδινη γιατί δεν είχε θύματα. Οι αντιδράσεις του λαού είχαν ξεκινήσει στις 28 Οκτωβρίου 1988 όταν στα πλαίσια των εορτασμών για την ίδρυση του κράτους έγιναν διάφορες διαδηλώσεις εναντίων των Σοβιετικών δυνάμεων.(Μάλλον στα 20 χρόνια καταπίεσης αρχίζει να αντιδρά ο Τσέχικος εγκέφαλος) Αυτή η κατάσταση, με συνεχείς διαμαρτυρίες συνεχίζεται μέχρι και τον Νοέμβρη του 1989 όταν η πτώση του τείχους του Βερολίνου και η εικόνες χαράς που τη συνοδεύουν δίνουν το τελικό σπιρούνισμα στους Τσέχους. Οι διαδηλώσεις είναι καθημερινές και ειρηνικές αλλά στις 17 Νοέμβρη μία πορεία 15.000 φοιτητών καταστέλλεται βίαια από την αστυνομία του καθεστώτος με αποτέλεσμα τις επόμενες ημέρες των διαδηλώσεων ο κόσμος από 15.000 να φτάσει τις 500.000. Η δύναμη του κόσμου μαζί με την κατάρρευση όλων των κομμουνιστικών καθεστώτων στις γύρω χώρες (καλά, καλά αλλάξτε τη σειρά) αναγκάζουν το ΚΚΤ να αλλάξει το άρθρο του Συντάγματος που λέει ότι το ΚΚΤ είναι πάνω από την κοινωνία και το κράτος. Μέχρι το τέλος του χρόνου οι Ρώσοι έχουν φύγει και για πρώτη φορά από το 1948 οι Τσέχοι έχουν δημοκρατία.

Ένα τελευταίο πράγμα έμενε να γίνει και έγινε το 1993. Τσέχοι και Σλοβάκοι χωρίζουν τα τσανάκια τους με ειρηνικό τρόπο. Το διαζύγιο ήταν συναινετικό αφού συμφωνούσαν και οι δύο πλευρές. Πάντα είχαν καλές σχέσεις (και έχουν ακόμη) αλλά ήθελαν να τραβήξουν τον δρόμο τους. Οι Τσέχοι έλεγαν πως αυτοί δούλευαν για να τρώνε οι άλλοι (στην πλευρά της Τσεχίας ήταν οι βιομηχανίες) ενώ οι Σλοβάκοι έλεγαν πως αυτοί τάιζαν τους Τσέχους (αφού δεν είχαν βιομηχανία ήταν αγρότες και κτηνοτρόφοι).

Η Τσεχία σήμερα ανήκει στην ΕΕ, ζει μία μακρά περίοδο ηρεμίας, για πρώτη φορά τόσο μεγάλη από το 1918 που έγινε ανεξάρτητο κράτος και ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Η Πράγα, από την πλευρά της, παραμένει η πιο μαγική πόλη της Ευρώπης όσες χιλιάδες τουριστών και αν είναι μαζεμένες μπροστά στο ρολόι και πάνω στη γέφυρα…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου